Możemy porównać ceny różnych sprzedawców i wybrać tę najbardziej korzystną dla naszego portfela. Oczywiście, nie należy zapominać także o innych warunkach sprzedaży, takich jak dostępność produktu, koszty dostawy czy możliwość zwrotu towaru. Jak Znaleźć Gniazdo Moli Spożywczych. Zwróć uwagę na dostępność produktu
Turkuć podjadek mimo nazwy kojarzącej się z czymś przyjaznym jest niestety szkodnikiem, którego obecność spędza sen z powiek niejednemu właścicielowi ogrodu czy gospodarstwa rolnego. Turkuć podjadek ryje podziemne korytarze, uszkadzając korzenie roślin, co niestety oznacza ich więdnięcie i obumieranie. Zobaczmy zatem, jak rozpoznać turkucia podjadka, jak go łapać i jak z nim walczyć. Turkuć podjadek – jak wygląda? Turkuć podjadek to jeden z największych owadów żyjących w Polsce. Dorosły turkuć ma ok. 6 cm długości i jest trochę podobny do świerszcza. W odróżnieniu od niego nie jest jednak zielony, ale ciemnobrunatny lub brązowo-rudy. Zwykle jednak trudno mu się dobrze przyjrzeć, gdyż turkuć podjadek większość swojego życia spędza pod ziemią. Ciało turkucia podjadka jest pokryte pancerzem, na którym znajdują się skrzydła, których turkuć raczej nie używa do latania, a jeśli już zdarzy mu się poderwać do lotu, to jest to lot na bardzo krótką odległość. Na głowie ma długie czułki, a pierwsza para odnóży jest spłaszczona i wyposażona w kolce. Odnóża te, podobnie jak przednie łapki kreta, pozwalają turkuciowi przekopywać ziemię. Młodsze okazy wyglądają podobnie jak dorosłe osobniki, ale są nieco mniejsze i mają mniej intensywny kolor. Turkuć podjadek – jakie szkody może wyrządzić? Turkuć podjadek większość dnia spędza pod ziemią i tam przekopuje ziemię w poszukiwaniu pożywienia. Jest w zasadzie wszystkożerny, ale pod ziemią szuka przede wszystkim małych owadów, np. pędraków. Ryjąc podjada również korzenie roślin, a gdy w nocy żeruje na powierzchni, często zjada naziemne części roślin. Jego obecność w ogrodzie oznacza zatem obumieranie roślin, a także mniejsze plony warzyw, zwłaszcza bulwiastych. Dodatkowym problemem jest to, że turkuć podjadek bardzo szybko się rozmnaża. Z początkiem czerwca lub z końcem maja każda samica składa ok. 300 jaj, co oznacza, że nawet jeśli nie wszystkie przeżyją, to i tak populacja turkucia podjadka powiększy w bardzo znaczący sposób. A to niestety oznacza jeszcze większe szkody w ogrodzie. Turkuć podjadek jest bardzo żywotnym owadem, odpornym na mrozy i jeden osobnik potrafi żyć nawet 4 lata. Nic zatem dziwnego, że jego pojawienie się w ogrodzie czy na polu uprawnym nigdy nie jest witane z radością, dlatego warto znać skuteczne metody walki z tym szkodnikiem. Turkuć podjadek – zwalczanie Do zwalczania turkucia podjadka można stosować wiele różnych metod. Niektóre z nich, to metody wykorzystujące przeróżne środki chemiczne, które mają skutecznie zwalczać tego szkodnika. W przypadku problemów z turkuciem podjadkiem w ogrodzie kwiatowym metody te mogą być co prawda stosowane, ale zdecydowanie nie poleca się ich w sytuacji, gdy walczymy z turkuciem na obszarze uprawy warzyw i owoców. Po użyciu takich preparatów konieczne jest bowiem zachowanie okresu karencji, zwykle ok. 60 dni, co oznacza, że nie można ich stosować w lecie i jesienią, gdy nadchodzi pora zbiorów. W porównaniu ze środkami chemicznymi w walce z turkuciem lepiej sprawdza się naturalny środek do walki nie tylko z turkuciem podjadkiem, ale również kretami i myszami, jakim jest Talpax. W jego skład wchodzą wytłoczyny z rącznika pospolitego, który jest znany ze swej skuteczności w walce ze zwierzętami ryjącymi w ziemi. Dodatkowo zawiera azot, dzięki czemu odżywia uprawy i przyczynia się do prawidłowego rozwoju roślin. Do skutecznych i bardzo naturalnych metod walki z turkuciem należy rozkładanie wokół grządek gałązek olszy czarnej, której zapach jest dla turkucia na tyle nieprzyjemny, że nie zapuszcza się on na takie tereny. Walczyć z turkuciem można również przez niszczenie jego gniazd. Aby znaleźć gniazdo należy odnaleźć tunele drążone przez turkucia, które można zauważyć dzięki rozpulchnionej na ziemi. W miejscu, gdy tunel nie jest widoczny tuż pod ziemią, lecz wchodzi głębiej, będzie znajdować się gniazdo. Należy zalać je olejem jadalnym lub płynem do mycia naczyń, co lekko ogłuszy turkucia i sprawi, że będzie wolniejszy, gdy wypłynie na powierzchnię. Wtedy można go złapać lub potraktować jakimś środkiem chemicznym. Metoda ta może okazać się jednak nie do końca skuteczna, bo nie ma gwarancji, że uda się złapać wszystkie turkucie z danego gniazda. Część owadów może bowiem uciec, zbudować sobie nowe gniazda i dalej będą niszczyć owady w naszym ogrodzie. Jak złapać turkucia podjadka? Wśród wymienionych wyżej metod walki z turkuciem podjadkiem tylko jedna z nich opierała się na łapaniu tego owada. Metod łapania turkucia jest jednak więcej, a jedną z nich jest łapanie turkucia do pojemnika o śliskich ściankach. Aby zastosować tę metodę należy wkopać mały pojemnik, np. słoik, do ziemi w miejscu, przez które przechodzi turkuć, w taki sposób, by był on zrównany z ziemią. Gdy turkuć zacznie kopać swój tunel i napotka na przeszkodę, będzie chciał ją ominąć wychodząc na powierzchnię i wtedy wpadnie do słoika. Dzięki śliskim ściankom nie będzie umiał już z niego wyjść. Takich pułapek może być w ogrodzie dużo, ale stosując tę metodę należy pamiętać, by codziennie sprawdzać, czy złapały się w nie owady i opróżniać pułapki. Dla lepszego efektu do słoika można wsypać trochę nawozu, najlepiej końskiego, żeby zwabić owady. Złapane turkucie warto przekazać zapalonemu wędkarzowi, gdyż są one uznawane za jedną z najlepszych przynęt na szczupaka i suma. Obornik koński można wykorzystać również do wykonania innej pułapki. Należy ją wykonać jesienią, gdy turkucie szukają dobrego miejsca na przezimowanie. W okresie tym dobrze jest wykonać dół o głębokości ok. 60-100 cm, położyć na jego dnie folię (żeby łatwiej było usunąć pułapkę), a następnie nasypać na nią trochę obornika końskiego. Na wierzch należy z powrotem nasypać ziemię i poczekać, aż pułapka zadziała. Obornik koński wytwarza bowiem ciepło, więc turkucie szukające dobrego miejsca do zimowania chętnie zakopią się w nim na zimę. Bardzo późną jesienią, zanim ziemia zamarznie, albo wczesną wiosną, tuż po tym, gdy ziemia odmarznie, należy odkopać pułapkę, w której z pewnością znajdziemy zimujące turkucie. Dzięki folii podłożonej od spodu łatwo nam będzie tę pułapkę usunąć wraz z wszystkimi złapanymi turkuciami. Na koniec jako ciekawostkę warto dodać, że naturalnym wrogiem turkucia jest jeż. Dlatego walcząc z turkuciem warto stworzyć takie warunki w ogrodzie, które będą przyjazne dla jeża.
Gniazdo myszy w domu to poważny problem, który należy rozwiązać jak najszybciej. Istnieje kilka skutecznych sposobów na pozbycie się myszy z gniazda. Pierwszym krokiem jest zlokalizowanie gniazda myszy. Zazwyczaj można je znaleźć w zakamarkach, szczelinach, pod podłogą, w piwnicach lub strychach. Krety to rodzina ssaków. Jeśli przetłumaczymy znaczenie słowa „Kret”, oznacza to „Kopacz”. Krety można znaleźć wszędzie, zarówno w lesie, jak i na otwartych przestrzeniach. Ze względu na to, że jego żywotna aktywność odbywa się w całkowitej ciemności, ich oczy są słabo rozwinięte, chociaż istnieją odmiany, które odróżniają światło od ciemności. Są to zwierzęta glebowe i zostały odkryte przez małe kupki ziemi, górujące nad powierzchnią ziemi. Wzgórza te nazywane są również kretowiskami, ponieważ stanowią ślady aktywności kretów. W wyniku badań zwierzęcia stwierdzono, że pieprzyki mają bardzo słaby wzrok, ale słuch, węch i dotyk są rozwinięte na wysokim poziomie. Jednocześnie należy zauważyć, że uszy tego zwierzęcia znajdują się wewnątrz. Wygląd Krety, w zależności od odmiany, mogą mieć różne rozmiary i wagę. Niektóre gatunki są dość małe, ponieważ mają około 5 cm długości, a niektóre z nich osiągają długość do 2 dziesiątek centymetrów lub nawet więcej, a waga może wahać się między 9-170 gramów. Ciało ma wydłużone, pokryte krótkim, ale grubym futrem, które rośnie prosto, co pozwala zwierzęciu bez problemu poruszać się w norach w dowolnym kierunku. Kolor główny to czarny, czarno-brązowy lub ciemnoszary, co bezpośrednio zależy od odmiany, a także od siedlisk przyrodniczych. Ciekawe wiedzieć! Mole linieją od wiosny do jesieni. Krótkie kończyny uzbrojone są w szerokie łapy, a także w mocne i ostre pazury, co pozwala zwierzęciu dość szybko kopać podziemne tunele. Na końcu ciała widać krótki ogon. Głowa kreta ma kształt stożka, podczas gdy na głowie nie ma małżowin usznych. Nos jest lekko wydłużony i przypomina tułów. Praktycznie nie ma szyi, a ciało natychmiast przechodzi w głowę. Oczodoły są dość małe, chociaż możemy powiedzieć, że praktycznie nie ma oczu jako takich, ponieważ nie ma soczewki oka i siatkówki. Mimo to oczy są zamknięte ruchomymi powiekami. Istnieją odmiany takich zwierząt, w których oczy są zarośnięte skórą. Ale pieprzyki mają doskonały słuch, węch i dotyk. Czaszka jest stosunkowo długa, w kształcie stożka. W pysku kreta, zamkniętym dość cienkimi łukami jarzmowymi, znajduje się od 33 do 44 zębów. Obręcz barkowa w kretach jest szeroka i mocna, ale obwód miednicy jest wąski i długi. Różnice w stosunku do innych ssaków Niektórzy uważają, że krety i gryzonie to jedno i to samo. Jednak ten wyrok jest daleki od prawdy. Krety mają wiele różnic od innych gryzoni: Krety nie są wyposażone w tak potężne szczęki, które są charakterystyczne dla gryzoni, więc żyją tam, gdzie gleba jest bardzo luźna. Łatwo jest wykonywać w nim długie przejścia łapami. Rzadkie gryzonie potrafią pływać, a kret jest świetnym pływakiem. Nie będzie mu trudno przepłynąć rzekę o średniej szerokości. Ci kopacze wcale nie są przystosowani do życia na ziemi. Kiedy przypadkowo uderzą w powierzchnię, ich zachowanie wydaje się niezręczne, ponieważ prawie nie widzą i nie są w stanie odpowiednio postrzegać otoczenia. Na ziemi mogą poruszać się tylko czołgając się. Krety są obdarzone słabym wzrokiem, zaprojektowanym tak, aby były w stanie odróżnić światło od ciemności. Dlatego przy takich cechach kret idealnie żyje tylko pod ziemią. Krety różnią się od małych gryzoni następującymi charakterystycznymi cechami: skrócone czarne futro, które lśni; wydłużona trąbka w głowie, na dole znajdują się nozdrza; dość duże i szeroko rozstawione kończyny przednie typu łopaty, których tył jest skierowany do góry; tylne nogi nie są duże, są słabo rozwinięte; małe, niedowidzące oczy; długość pieprzyka waha się od 11 do 21 cm, a masa ciała może wynosić około 60-150 gramów; skrócony ogon. Charakter i styl życia Kretki wolą żyć osobno, ponieważ nie dogadują się dobrze ze swoimi krewnymi. Mimo to tworzą pary, aby rozmnażać swój własny gatunek. Młode krety dobrze się traktują, ale gdy dojrzewają, zaczynają między sobą układać. Jednocześnie mogą być tak nie do pogodzenia ze sobą, że są gotowi do gryzienia, a następnie jedzenia. Dzięki takim cechom młode krety nieustannie eksplorują nowe terytoria, aby później je opanować. W przypadku śmierci jednego z krewnych żywe krety natychmiast stają się właścicielami jego tuneli. Kretki aktywnie zaznaczają swój dobytek dzięki specjalnej tajemnicy, która pojawia się na futrze znajdującym się w brzuchu zwierzęcia. Robią to regularnie, aby żaden z ich krewnych nie pomyślał, że terytorium jest puste. Kretki prawie całe życie spędzają pod ziemią, kopiąc tunele w poszukiwaniu pożywienia na różnych głębokościach. Jeśli gleba jest „lekka” i luźna, to otwory mogą znajdować się na głębokości 5 cm, a jeśli grunt jest „ciężki” i gęsty, to dziury mogą znajdować się na większej głębokości. Samice układają gniazda na głębokości do 2 metrów, podczas gdy mogą znajdować się pod pniami, korzeniami drzew lub kamieniami. Tam, gdzie jest gniazdo kretów, wysoczyzna z nagromadzonej gleby może mieć wysokość do 80 cm, gniazdo z reguły porośnięte jest suchą trawą lub innymi naturalnymi składnikami. Krety są w ciągłym ruchu w poszukiwaniu artykułów spożywczych, ponieważ kopanie dołów wymaga dużej ilości energii, którą należy regularnie uzupełniać. Wraz z nadejściem wiosny, kiedy jest dużo wilgoci, krety próbują przenieść się na wzgórza, ale wraz z nadejściem lata, kiedy nadmiar wilgoci opuszcza, krety łatwo przenoszą się na niziny. Krety mogą przeżyć całe życie na swoich działkach. Kiedy na zewnątrz jest gorąco, krety zbliżają się do strumieni lub rzek, aby ugasić pragnienie. Ciekawy moment! Ze względu na specyfikę budowy wełnianego pokrycia kret porusza się równie szybko po swoich podziemnych przejściach, zarówno do przodu, jak i do tyłu, bez konieczności zawracania. Krety odpoczywają kilka razy dziennie przez kilka godzin. Zimą nie śpią i nadal kopią dziury w niezamarzniętej ziemi. Pomimo faktu, że przeważnie znajdują się pod ziemią, mogą być zagrożone w momencie, gdy wyrzucą ziemię na powierzchnię ziemi. Oczywiście takie przypadki są dość rzadkie. Nory W przeciwieństwie do gryzoni, np. Kretoszczurów, krety nie mogą gryźć ziemi zębami, dlatego żyją głównie w miejscach o miękkiej luźnej glebie – w lasach, na łąkach. Do karmienia układają sieć płytkich korytarzy, po których pełzają dżdżownice. Przejścia rufowe są wąskie i długie, latem znajdują się blisko powierzchni, na głębokości 2-5 cm, a zimą głębiej. Sieć przejść paszowych może obejmować obszar kilkuset metrów kwadratowych. Tam, gdzie przejścia przecinają obszary ubitej gleby (ścieżki itp.), Kret pogłębia przejście do 15-30 cm. Takie „podziemne przejścia” są trudne do ułożenia, dlatego kilka zwierząt może korzystać z jednego przejścia. Podczas kopania głębokich przejść krety wyrzucają na powierzchnię stosy ziemi. Komora lęgowa zwykle znajduje się na głębokości 1,5-2 metrów, podczas gdy dużo ziemi jest wypychane na powierzchnię, Gdzie mieszka kret? Zdjęcie: kret zwierzęcy glebowy Członkowie rodziny kretów są szeroko rozpowszechnieni. Mieszkają w całej Eurazji, Ameryce Północnej. Krety są całkowicie nieobecne w Ameryce Południowej. Naukowcy doszli do wniosku, że zwierzęta te osiedliły się w Ameryce Północnej, kiedy zostało oddzielone od Cieśniny Południowej. Szczególnie licznie występują krety , Białorusi, Polsce, Ukrainie, Gruzji, Mołdawii. W szczególności żyją cztery gatunki kretów: Ślepy. Jest dystrybuowany od Ciscaucasia do Zakaukazia. Przedstawiciele tego gatunku często można spotkać w Turcji, a nawet w północnym Iranie. Zwierzę żyje w górach, alpejskich łąkach, czasami spotykane w krajobrazach leśnych. Na całe życie ślepe krety wybierają luźne, wilgotne gleby. Czasami te zwierzęta żyją razem z gatunkiem rasy kaukaskiej; Kaukaski. Osiedla się w środkowej, zachodniej części Kaukazu i występuje w niektórych obszarach Turcji, które przylegają do wybrzeży Morza Czarnego. Kaukaskie krety żyją głównie w lasach liściastych, ale nielicznie występują w biotopach górskich łąk. W poszukiwaniu pożywienia takie zwierzęta mogą zejść na głębokość jednego metra. Główne przejścia znajdują się dość blisko powierzchni – w odległości pięciu centymetrów; Altaic. Ma jednokolorową szatę, na brzuchu sierść jest matowa. Wygląd znamion Ałtaju jest w pełni zgodny z kretem. Ciało zwierzęcia jest dość masywne, zaokrąglone; Zwyczajny. To grupa najczęstszych pieprzyków. Jej przedstawicieli można spotkać w różnych krajobrazach: od lasów po góry. Do normalnego życia kretki hodowlane wymagają specjalnych warunków. Z tego powodu wybierają obszar z wilgotną glebą. Jest najbardziej odpowiedni do tunelowania. Krajobraz tego obszaru może być prawie dowolny. Zwierzęta preferują klimat umiarkowany. Ile moli żyje Ich żywotność zależy od różnych czynników. Krety często giną z powodu chorób, a także drapieżników, takich jak łasice lub kuny. Pasożyty są zdolne do zarażenia tych zwierząt bardzo groźną chorobą, taką jak piroplazmoza. Średnia żywotność kretów wynosi około 4 lata , chociaż w sprzyjających warunkach mogą żyć dłużej. Krety w kulturze popularnej i sztuce Kret (z cyklu „Bestiariusz”) W wiecznej nadziei na ucieczkę,Przez trzewia ku słońcu, kret leci,stawiając wiosła potężnych sternik. Odwieczny niewolnikziemi. Nie możesz zobaczyć otchłani wód,żadnego płomienia, żadnego sklepienia nieba. Aran Garib The Mole to czeski serial animowany w reżyserii Zdenka Milera o Mole i jego przyjaciołach. “Dialog. Kret i jajko ”to krótkometrażowy radziecki film animowany nakręcony w 1987 roku. Kret to jeden z bohaterów baśni „Calineczka”. Mole Speckles to jedna z głównych postaci w filmie „Misja Darwina”. Moles to nieoficjalna nazwa klubu piłkarskiego Szachtar. „Kret” to nazwa tygodnika ze skanowymi hasłami. Jednak liczba kretów i okres lęgowy są różne dla różnych gatunków: Rasy syberyjskie w czerwcu. Jednak potomstwo pojawia się dopiero rok później, na wiosnę. Średnio ciąża trwa około dwustu siedemdziesięciu dni. Samica rodzi jednorazowo nie więcej niż sześć młodych; Kaukaski woli kojarzyć się w lutym, a młode kretki pojawiają się w marcu. Nie możesz dostać więcej niż trzy młode na raz. Lęg usamodzielnia się w ciągu czterdziestu dni od urodzenia. Przedstawiciele tego gatunku bardzo szybko pomnażają swoją liczbę, ponieważ potomstwo pojawia się bardzo głęboko pod ziemią. Nic mu nie grozi; Europejczycy wiosną – w marcu i kwietniu. Czterdzieści dni po spotkaniu z samcem samica rodzi kreta – jednorazowo około dziewięciu osobników. Waga jednego cielęcia z reguły nie przekracza dwóch gramów; Ślepy. Rasy w lutym z miesięcznym okresem lęgowym. W tym samym czasie samica rodzi około pięciu osobników. Ciekawostka: długość życia kreta zależy od jego gatunku. Członkowie rodziny żyją średnio od trzech do pięciu lat. Co je kret? Zdjęcie: Mole owadożerne Krety, choć małe, są dość żarłocznymi zwierzętami. Są aktywni przez całą dobę, ale częściej polują o zmierzchu. Zwierzęta mają wysoki metabolizm. Latem krety jedzą w dużych ilościach, a zimą dieta i ilość spożywana nieznacznie się zmniejszają. Zwierzęta wolą żyć i polować samotnie, ale czasami przedstawiciele rodziny mieszkają w grupach. Główną część diety moli zajmują dżdżownice. Ssaki jedzą je latem i kładą na zimę, odgryzając głowy robaków, paraliżując je. Krety jedzą również larwy dżdżownic, larwy chrząszczy chrząszczy, chrząszczy majowych i innych gatunków chrząszczy. Często muchy, gąsienice, ślimaki dostają się do jedzenia kreta. Najwięksi przedstawiciele rodziny kretów, Mogers, wolą żerować na gąsienicach motyli. Ryby gwiaździste zjadają małych mieszkańców wodnych. Mogą jeść skorupiaki, małe ryby i owady. Ryjówki amerykańskie zawierają pokarmy roślinne w swojej diecie. Ciekawostka: mały kret może zjeść ogromną ilość jedzenia w ciągu dnia. Zwierzę wchłania pokarm, którego waga jest równa wadze samego zwierzęcia. Poza tym te ssaki są dość oszczędne. Kret w swoim gnieździe może przechowywać około dwóch kilogramów pożywienia na deszczowy dzień. W ciągu jednego dnia liczba posiłków może osiągnąć sześć razy. Po każdym obfitym posiłku kret słodko zasypia. Sen trwa zwykle cztery godziny. W tym okresie żywność ma czas na całkowite strawienie. Zwierzęta nie są przyzwyczajone do głodu. Bez jedzenia mogą żyć nie dłużej niż siedemnaście godzin. Aby znaleźć świeży przysmak. krety nie muszą za każdym razem kopać nowych przejść. Znajdują pożywienie w starych tunelach, do których samodzielnie wpełzają robaki. Robaki przyciąga ciepło i szczególny zapach pieprzyków. Zimą członkowie rodziny też nie muszą umierać z głodu. Dżdżownice są nie mniej aktywne. Potrafią wykonywać ruchy nawet w zamarzniętej ziemi. Mole topią się Wełniana osłona zwierzęcia, ze względu na specyfikę życia, szybko traci swoje funkcje, dlatego proces linienia odbywa się wiosną, latem i jesienią, ale zimą tak się nie dzieje, ponieważ krety, choć kopią, są bardzo nieliczne . Miejsca, w których wyrosła nowa wełna, są ciemniejsze, a wełna jest prawie 3 razy dłuższa. Jednocześnie miejsca te zaczynają zanikać znacznie szybciej, ponieważ mają większy kontakt z powierzchnią podziemnych przejść. Pierwsze linienie rozpoczyna się w kwietniu i może trwać do wczesnego lata. Przede wszystkim linią samice, a następnie samce. Nowa wełna wyrasta w miejsce starej, zimowej, zniszczonej wełny. Noc świętojańska charakteryzuje się tym, że zwierzęta te rozpoczynają drugie linienie, podczas gdy pierwsze linienie występuje u młodych kretów. Po letnim wylince natychmiast rozpoczyna się jesienne linienie, po którym w pieprzykach wyrasta najlepszej jakości sierść. Dlatego po tym pierzeniu sierść staje się najgrubsza, najwyższa, lśniąca i aksamitna. Kolor główny to czarny ze srebrzystym połyskiem. Pojawienie się potomstwa Okres godowy kretów jest krótki. Czas rozrodu różni się w zależności od szerokości geograficznej siedliska. Z reguły krety produkują tylko jeden lęg rocznie. Ciąża, w zależności od gatunku, trwa od 30 dni (u pieprzyka) do 42 dni (u wschodnioamerykańskiego). Młode rodzą się w gnieździe, zwykle od 2 do 7 młodych w wylęgu. Maluchy rodzą się nagie, ale po 2 tygodniach są całkowicie pokryte futrem, aw wieku 22 dni otwierają oczy. Przez około miesiąc małe krety żywią się mlekiem matki, aw wieku około 35 dni opuszczają gniazdo matki i wyruszają na poszukiwanie niezajętego terytorium. W tym czasie wiele młodych zwierząt umiera z powodu zębów drapieżników lub pod kołami samochodów. Mole: korzyści i szkody Największe znaczenie gospodarcze ma kret zwyczajny. W przeszłości zwierzę to było uważane za przedmiot handlu futrami. Futro kreta jest piękne i dość trwałe. Szczególną popularność zyskał na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to pozyskiwanie skór było prowadzone na tyle masowo, że gatunek ten zaczął potrzebować ochrony. Rekordowe liczby osiągnięto w 1928 roku, kiedy na całym świecie zebrano 20 milionów skór. Na krety polowano w ZSRR do lat 80. Dziś nie są wydobywane, co było jednym z powodów ich wzrostu. Ponadto łagodne zimy i lepsze warunki jej rozmnażania i odżywiania, w tym rozprzestrzenianie się zadbanych trawników i rabat kwiatowych oraz wzrost liczby szklarni do uprawy roślin, sprzyjają wzrostowi populacji kretów. Tępiąc szkodniki roślin, takie jak larwy chrząszcza majowego, chrząszczy chrząszczy, chrząszczy niedźwiedzi i innych, krety niewątpliwie przynoszą korzyści rolnictwu i leśnictwu. Nie sposób nie zauważyć ich wkładu w procesy glebotwórcze: zwierzęta spulchniają glebę, a dzięki tunelom w glebie zachodzi proces napowietrzania, co może uchronić teren przed podmokłością. Trzeba jednak uporać się z negatywnymi konsekwencjami kopania tych zwierząt. W ten sposób liczne kretowiska obniżają produktywność pastwisk, prowadzą do zmian w zbiorowiskach roślinnych, do uszkodzeń maszyn rolniczych podczas zbioru zmechanizowanego. Krety nie żywią się bezpośrednio roślinami, ale kopiąc mogą bezpośrednio im zaszkodzić, wypychając sadzonki z ziemi lub kopiąc w korzeniach, co w zależności od warunków atmosferycznych prowadzi do przemoczenia, wysychania lub zamarzania roślin. Urządzenie wykopujące krety czasami prowadzi do uszkodzenia systemów odwadniających. Konieczne jest jednak odróżnienie szkodliwego działania pieprzyków od szkód wyrządzanych przez gryzonie mysie. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na obecność lub brak obgryzionych roślin. Jeśli na roślinach zostaną ukąszenia, winowajcami są gryzonie podobne do myszy. U gryzoni nory zwykle mają otwarte wyjścia, a krety tworzą nory, które z reguły nie mają otworu. Często kretowiska są mylone z emisjami z gruntu karczownika, który jesienią staje się siedliskiem podziemnym. Bardziej spłaszczone emisje, pogryzione korzenie lub części roślin przechowywane w norach mogą wskazywać na kolonizację norników. Los wielu kretów na całym świecie to śmierć z rąk rolników. Przez wieki łapali je w pułapki i zatruwali chemikaliami. Niebezpieczeństwo dla ludzi Kret nigdy nie zaatakuje człowieka, zwłaszcza, że ​​większość czasu spędza pod ziemią. Kiedy kret pojawia się na powierzchni ziemi, praktycznie nic nie widzi. Oczywiście, gdy spróbujesz go podnieść, zwierzę zacznie się bronić i może gryźć, zwłaszcza, że ​​ma zęby. Jednocześnie nawet schwytane krety, jeśli traktujesz je ostrożnie i nie agresywnie, nie próbuj ugryźć osoby, ale jednocześnie wydają dźwięki podobne do pisku szczura. Najprawdopodobniej zwierzę zaczyna panikować i próbuje przestraszyć osobę lub obcy żywy przedmiot. Rodziny i gatunki kretów Rodzina Mole obejmuje 4 podrodziny: Chińskie pieprzyki; Desman; Mole Nowego Świata; Krety Starego Świata. Te podrodziny obejmują ponad 40 gatunków. Sześć gatunków zamieszkuje przestrzeń WNP: Mała Moguera; Głuchy; Wielka Moguera; Kret pospolity; Kret syberyjski; Mały kret. Następnie zajmiemy się cechami i opisami każdego pospolitego gatunku i zobaczymy, jak się one od siebie różnią. Kret pospolity Nazywany jest również kretem europejskim. Jego wielkość to 12-16 cm, a masa ciała od 55 do 90 g. Ogon zwierzęcia może mieć od 2 do 4 cm. Oczy są małe, ledwo widoczne przez wąskie szczeliny, pozbawione powiek i rzęsy. Sierść pomalowana jest na czarno-szare, czarno-brązowe lub czarne odcienie, a grzbiet jest nieco ciemniejszy niż brzuch. Samice rodzą młode raz w roku. Podobne krety można znaleźć na łąkach i lasach krajów europejskich, na europejskim terytorium , na Uralu i na terytorium zachodniej Syberii. Ślepy kret Nazywany jest również małym kretem. Zwierzęta tego gatunku są uważane za jedne z najmniejszych. Osiągają ledwie 12 cm długości, a długość ogona to zaledwie 2-3 cm Kret z pantofelkiem waży zaledwie 30 g, oczy zakryte skórą. W jej diecie znajdują się różne stawonogi i ich larwy. W ostateczności zjada robaki. Samice rodzą potomstwo raz w roku – wczesną wiosną. Gatunek ten żyje w górach Kaukazu, na terytoriach tureckich i irańskich. Kret długoogonowy Jest to zwierzę o długości od 8 do 9 cm, jego waga nie przekracza 12 g. Ogon zwierzęcia ma 4,5 cm Futro jest rzadkie i twarde. System ich ruchów znajduje się pod ziemią na płytkiej głębokości. Krety należące do tego gatunku żyją na Półwyspie Indochińskim, a także w południowych regionach Chin. Kret kaukaski Zwierzęta tego gatunku są obdarzone średnimi rozmiarami – ich długość ciała waha się od 10 do 14 cm, waga 40-95 g, a rozmiar ogona 3 cm Samce są większe od samic. Kolor sierści po linieniu jest intensywnie czarny, ale potem stopniowo brązowieje. Oczy są ukryte pod skórą. Kretki zwykle znajdują się na głębokości od 7 do 18 cm, a kwatery do spania na głębokości 85 cm Podstawą jego pożywienia są dżdżownice, ponadto nie odmawia jedzenia stawonogów wraz z ich larwami. Raz w roku rodzą kobiety. Siedliska kaukaskiego kreta to terytoria regionu kaukaskiego. Kret syberyjski Jest również nazywany Ałtajem. Na zewnątrz jest identyczny z gatunkiem europejskim, ale przewyższa go rozmiarami. Wielkość ciała samców może osiągnąć 19 cm, a masa osobników 225 g. Wielkość samic nie przekracza 17 cm, a masa ciała może dochodzić do 70-140 g. Długość ogona obu płci nie przekracza 3,5 cm. Oczy zwierzęcia przykryte ruchomymi powiekami. Kolor pieprzyków różni się w zależności od obszaru, w którym żyją. Może być ciemnobrązowy, czarny, dymny. Kretki syberyjskie jedzą robaki i larwy różnych owadów. Różnią się od innych gatunków tym, że ciąża trwa 9 miesięcy. Po kryciu latem samice mają zahamowany rozwój zarodków aż do wiosny. Młode rodzą się na przełomie kwietnia i maja. Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony w zachodniej Syberii, częściowo zamieszkuje Syberię Wschodnią, a także występuje na południowych terytoriach Transbaikalii i północno-zachodnich regionach Mongolii. Kret japoński Jest także urotrichusem w kształcie kreta. Zwierzę otrzymało tę nazwę ze względu na swoją tożsamość z ryjówką i kretem. Gatunek jest reprezentowany przez małe zwierzę, nie większe niż 10 cm, długość ogona tylko 3 cm, jest owłosiona, zakończona pędzelkiem. Ich futro jest miękkie i grube, ale nie aksamitne. Kolor sierści jest czarny z domieszką metalu lub ciemny brąz. Przedstawiciele tego gatunku skaczą równie szybko po ziemi i po labiryntach podziemnej komunikacji. Ponadto wspina się na krzaki i drzewa, czasem wspinając się na wysokość do 4 metrów. Zwierzę hibernuje w swoich podziemnych pomieszczeniach, a także w pustych gniazdach ptaków. Samice rodzą młode raz w roku. Gatunek żyje na zboczach gór, od stóp do wysokości 2 tys. Metrów. Na południowych terytoriach Japonii znaleziono duże kolonie tego zwierzęcia. Japoński moguer Długość zwierząt tego gatunku wynosi 12-15 cm. Ogon ma nie więcej niż 2,5 cm, a masa ciała waha się w granicach 96-208 g. Na grzbiecie i po bokach futro jest pomalowane na czarno, ciemnobrązowo lub ciemnoszary. Kolor brzucha jest jaśniejszy. Dieta japońskiej moguery składa się z larw owadów, które zjadają dżdżownice, gdy nie mogą ich znaleźć. Zwierzęta tego gatunku budują swoje ruchy na dwóch poziomach. Pierwszy poziom przebiega na głębokości 60 cm od powierzchni ziemi, a drugi na głębokości ponad 1 metra. Gwiaździsty nos Długość ciała wynosi 20 cm, ma łuskowaty ogon nieprzekraczający 8 cm i obserwuje się na nim rzadkie kosmki. Zimą ogon staje się grubszy. Gatunek ten jest podobny do pospolitych pieprzyków pod następującymi cechami: taka sama budowa kończyn przednich, bez uszu, małe oczy, nie pokryte skórą, grube ciemnobrązowe lub czarne futro. Gwiaździste znamiona różnią się od innych znamion piętnem w kształcie gwiazdy, które składa się z 22 procesów. Te wyrostki macek pomagają mu znaleźć pożywienie w ciemnościach. Wszystkie jego macki są ruchome, z wyjątkiem dwóch, które znajdują się w górnej środkowej części. Są skierowane do przodu i nie zginają się. Kretki tego gatunku doskonale pływają i nurkują, i robią to nie tylko latem, ale także zimą – pod lodem. Krety nie nurkują w wodzie dla przyjemności, tam szukają i jedzą małe skorupiaki i ryby. Na lądzie kret jest zadowolony ze swojego zwykłego pożywienia – skorupiaków i robaków. Te krety mogą prowadzić życie lądowe i szybko przemieszczać się po lądzie lub pokrywie śnieżnej. Mogą budować własne gniazda pod gnijącymi pniami lub mogą zajmować opuszczoną norkę piżmaka. Zvezdnos preferuje wilgotne gleby położone na zalanych łąkach lub lasach. Można go znaleźć w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i północnym Meksyku. Rosyjskie gatunki moli Na naszym terytorium występują 4 gatunki moli. Na przykład: Kret pospolity lub europejski (Talpa europaea). Kret syberyjski lub ałtajski (Talpa altaica). Ślepy kret (Talpa caeca). Kret kaukaski (Talpa caucasica). Oprócz tych gatunków prawdziwych kretów, na Dalekim Wschodzie występują jeszcze dwa gatunki z tej rodziny, które reprezentują rodzaj Moger: Wielki Moger lub Ussuri i japońska Moguera. Krety i Mogers żyją pod ziemią, więc mają podobieństwa z powodu tego samego stylu życia i diety. Różnią się tylko kolorem ciała, które u Moggera jest brązowo-brązowe. Jeśli chodzi o inne różnice, są one znane tylko specjalistom. Jeśli na zdjęciu widać zwierzęta, to nawet różnice zewnętrzne są trudne do rozróżnienia. Spójrz na zdjęcie kreta i mogera poniżej. Ciekawe wiedzieć! Mogers, w porównaniu z kretami, są nieco duże. Tak więc największy Moger waży około 300 gramów przy długości ciała ponad 20 cm. Ogólna charakterystyka wyglądu rodziny “kretów”: Ciało jest wydłużone, pokryte krótkimi włosami, o cylindrycznym kształcie. Kończyny przednie mają kształt łopat, uzbrojonych w potężne pazury. Pazury mocne i płaskie. Kończyny tylne są znacznie słabiej rozwinięte. Czaszka jest niewielkich rozmiarów, a ma stożkowy kształt. Nos kretka wygląda jak mała trąba. Wszystkie pieprzyki mają niedorozwinięte oczy, au niektórych gatunków są zamknięte rodzajem filmu. Różne rodzaje pieprzyków mają różną liczbę zębów w jamie ustnej, co jest główną cechą, za pomocą której można określić rodzaj zwierzęcia. Wszystkie krety różnią się tym, że ich futro rośnie ściśle do góry, co nie przeszkadza zwierzęciu w poruszaniu się do przodu / do tyłu przez swoje tunele. Dlatego wełnę można układać w dowolnym kierunku. Kret europejski lub pospolity Siedlisko tego niesamowitego zwierzęcia rozciąga się na prawie całą Eurazję. W tym samym czasie granice północne przechodzą przez tajgę, a południowe wzdłuż leśno-stepowego. Zachodnie granice to Ocean Atlantycki, a wschodnie dorzecze rzeki Leny. Ogólna charakterystyka: To zwierzę ma około 15 cm długości i krótki ogon około 3 cm. Maksymalna waga zwierzęcia to nieco ponad 100 gramów. Kret europejski ma oczy o wielkości do 1 mm. Ma matową czerń, natomiast sierść na brzuchu wyróżnia się jaśniejszym odcieniem. U nieletnich kolor jest bardziej matowy. Ciekawe wiedzieć! Włosy na ogonie pełnią bardzo wrażliwe funkcje, co ułatwia kretowi poruszanie się w dowolnym kierunku. Kret ałtajski lub syberyjski Ten przedstawiciel rodziny kretów ma wyraźny dymorfizm płciowy w porównaniu z kretem pospolitym. Samice dorastają do maksymalnej długości 17 cm i wadze do 145 g, a samce są masywniejsze, dorastają do prawie 20 cm i przybierają na wadze ponad 200 gramów. Gatunek ten ma lepiej rozwinięte oczy, a nawet ma ruchome powieki. Kolor jest monochromatyczny, w odcieniach ołowiu lub czerni z brązowym odcieniem. Jednocześnie osoby mieszkające na obszarach górskich mają ciemniejszy kolor, a szare odcienie są bardziej nieodłączne dla przedstawicieli moli żyjących na płaskich obszarach. Ważny fakt! Kret syberyjski posiada cenniejsze okrycie wełniane, osiągające 12 mm długości. Gatunek ten zamieszkuje rozległe obszary zachodniej i środkowej Syberii. Kret ślepy lub mały Najmniejszy przedstawiciel kreta, który żyje na naszym terytorium. Zwierzę dorasta do maksymalnej długości 12 cm, ma krótki ogon, nie więcej niż 3 cm długości i waży tylko 30 gramów. Różni się tym, że nie ma oczu, a ma kolor czarny lub ciemnobrązowy. Główne siedlisko znajduje się na Kaukazie. W diecie zwierzęcia są larwy chrząszczy i inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Ma zewnętrzne podobieństwo do zwykłego pieprzu, ale nie ma też oczu. Dorasta do 15 cm długości i ma ogon o długości około 2 i pół cm lub nieco więcej. Zwierzę waży około 80 gramów. Różni się w kolorze czystego czarnego futra. Siedlisko jest ograniczone do pasma Kaukazu i okolic. Walka z kretami Krety są wszechobecne i nie są gatunkiem chronionym. Jest to jeden z niewielu owadożernych, które miały znaczenie jako gatunek futra. Od XIX wieku. twarde, aksamitne skórki kretów wydobywano w dużych ilościach. Obecnie ze względów ekonomicznych kret nie ma prawie żadnej wartości handlowej. Działanie odrzutnika ultradźwiękowego typu “Antikrot” Z pieprzykami walczą różnymi metodami, w tym ostrymi zapachami (umieszczanie posiekanej cebuli, czosnku, szmat nasączonych naftą itp.) Lub sygnałami dźwiękowymi (obrotnice, trzciny, urządzenia ultradźwiękowe itp.) W korytarzach mola. Decydując się na zniszczenie kretów, należy pamiętać, że między poszczególnymi osobnikami toczy się ciągła walka o terytorium i tereny łowieckie. Starcia kończą się starciem z pazurami i zębami, często śmiertelnymi dla jednego z rywali. Dorosły kret spędza większość czasu na patrolowaniu własnego obszaru, pozostawiając śmierdzące ślady i bezlitośnie wypędzając z niego wszystkich kosmitów. A może ich być całkiem sporo. Jeśli zniszczysz kreta żyjącego na twojej stronie, inni dość szybko pojawią się w pustym miejscu. Często w środowisku kretów przez wiele tygodni nie można zauważyć ani jednego świeżego wybuchu ziemi. Nie oznacza to, że krety przestały działać. Faktem jest, że główna część pożywienia, a mianowicie dżdżownice i różne owady, jest zbierana przez krety w ich tunelach żywieniowych, które stanowią 90% całkowitej długości wszystkich przejść przez krety. Kretki poszerzają swoje łowiska (czemu towarzyszą emisje lądowe) tylko wtedy, gdy brakuje pożywienia. Krety mogą być nosicielami różnych chorób, które są niebezpieczne zarówno dla ludzi, jak i zwierząt domowych. W przypadku eksterminacji kretów należy zachować ostrożność, unikać kontaktu ze zwierzętami, dokładnie myć ręce i dezynfekować sprzęt wędkarski. Nie pozwalaj zwierzętom jeść tusz kretów. Przede wszystkim to koty i psy są podatne na różne choroby przenoszone przez krety, ale czasami człowiek również może cierpieć. Odstraszamy krety Główne kierunki walki z kretami, z wyłączeniem ich śmierci, to ekspozycja akustyczna, narażenie na zapach (lub ekspozycję na zapachy) oraz ekspozycja fizyczna. Istnieje wiele urządzeń zaprojektowanych specjalnie do zwalczania kretów. Obecnie branża ustanowiła produkcję szeregu urządzeń akustycznych. Są głównie produkowane w Chinach. Lepiej kupować je na Aliexpress, bo jest taniej. Wszystkie są urządzeniami elektroakustycznymi, które generują drgania dźwiękowe o określonej częstotliwości – ultradźwięki, które powodują psychologiczne podrażnienia znamion. Słyszenie w pieprzykach jest jednym z wiodących analizatorów i jest bardzo dobrze rozwinięte. Ale tutaj musisz zrozumieć, że kret odsunie się od irytujących dźwięków tylko wtedy, gdy jest gdzie się poruszać. Jeśli wszystkie okoliczne terytoria zostaną zajęte przez inne krety, będzie cierpieć, ale nigdzie nie pójdzie. Tutaj, tak jak u hałaśliwych sąsiadów przy wejściu … Jeśli nie ma dokąd uciekać, wytrzymujemy. Zalety takich urządzeń można przypisać ich wszechstronnej penetracji w obszarze działania: sygnały ultradźwiękowe i wibracje rozchodzą się w glebie, niezależnie od barier i przeszkód. Zazwyczaj takie urządzenia mają autonomiczne źródła zasilania (wymienne baterie, akumulatory), dzięki czemu można je łatwo umieścić w dowolnej części obiektu. Wadą jest to, że często te urządzenia są dość drogie i nie działają zimą (panele słoneczne pokryte są śniegiem, a baterie szybko się rozładowują). Dodatkowo urządzenia mają ograniczony obszar działania (25–50 m2), bardzo często nie wystarcza działanie jednego urządzenia na całe terytorium działki. Niektórych denerwuje hałas i skrzypienie dochodzące z urządzeń. Ale najbardziej oczywistą wadą jest to, że po wyłączeniu urządzenia krety po chwili mogą wrócić do swoich domów. Moje odstraszacze dźwiękowe zasilane bateryjnie przetrwały 2 lata i 3 zimy, a następnie umarły. Odstraszacze zasilane energią słoneczną działają świetnie już od 4 lat (umieściłem je w moim domu na zimę). Na 8 akrów używam 6 odstraszaczy. Nie obserwuję śladów aktywności kretów latem (pracują głośniki wysokotonowe), zimą panuje cisza, Inną metodą jest umieszczenie na miejscu różnych grzechotek i kołpaków. Najłatwiej jest założyć grzechotki (puszki po piwie zakłada się na wystające z ziemi metalowe kołki). Grzechotki, gramofony i grzechotki mogą mieć różne konstrukcje, ale ich przeznaczenie jest takie samo – pod wpływem wiatru wytwarzają hałas, który odstrasza krety. Jak pokazuje praktyka, ich skuteczność w niektórych latach jest wysoka, aw niektórych niska (podobno wszystko zależy od liczby pieprzyków w danym roku). I bardzo szybko nudzą się swoim hałasem. Chciałbym zaznaczyć, że instalacja bodźców dźwiękowych nie jest najbardziej niezawodną metodą odstraszania pieprzyków. Przejścia przez krety znaleziono kilka metrów od ulic miasta, po których nieustannie odbywa się ruch, to znaczy krety mają tendencję do przyzwyczajania się do ciągłego hałasu. Środki odstraszające zapach (nafta i inne silnie pachnące płyny) nie są skuteczne. Kret blokuje śmierdzący odcinek pola ziemnym korkiem i żyje spokojnie dalej. Niszczymy krety Wszelkiego rodzaju pułapki są skutecznym, ale tymczasowym sposobem radzenia sobie z kretami. Istnieje wiele opcji. Najskuteczniejszym sposobem jest łapanie za pomocą standardowych pułapek drucianych. Tym, którzy chcą w pełni zanurzyć się w teorii pułapkowania i nauczyć się robić futro kretów, polecam lekturę szczegółowego artykułu Efremova Łapanie pieprzyków i opatrywanie ich skór. Jako dziecko zawodowo łapałem krety. Skórki można było przekazać do biura zaopatrzenia po cenie 5 kopiejek za sztukę. To była świetna wakacyjna praca dla radzieckiego ucznia. Stosowano wyłącznie sprężynowe łapacze druciane. Na znalezionym otworze ustawiono dwie pułapki skierowane w przeciwnych kierunkach. Były połączone gałązką wbitą w ziemię przez zwoje sprężyn. Gałązka służyła z jednej strony do odnajdywania zakopanych pułapek, z drugiej strony, aby słabo zgnieciony kret nie został wyciągnięty przez pułapkę. Po ustawieniu pułapek otwór zasypano ziemią, aby żadne światło nie mogło dostać się do podziemnego przejścia zablokowanego pułapkami. Pułapki najlepiej sprawdzać codziennie. Prawdopodobnie jedynym sposobem na trwałe rozwiązanie problemu z kretami jest podziemne ogrodzenie. Na całym obwodzie terenu należy wykopać rów. Jego minimalna głębokość to 1 m. Jeśli jest głębsza, to jeszcze lepiej. Rów jest wypełniony łupkami, żwirem, łamaną cegłą lub innym trwałym materiałem, przez który krety nie mogą wykopać przejścia. A ponieważ krety mogą poruszać się po powierzchni ziemi, twoje podziemne ogrodzenie powinno ciągnąć się na powierzchnię. Wystarczy wysokość 20 cm. Należy podkreślić, że należy go zbudować, jeśli na miejscu nie ma jeszcze moli. W przeciwnym razie zamknięte zwierzęta będą próbowały znaleźć wyjście i prędzej czy później wykopią dół na odpowiedniej głębokości. Po tym ogrodzenie będzie nieskuteczne, ponieważ coraz więcej osadników może wejść na teren przez ukończony tunel. Obcy z zewnątrz, natknąwszy się na przeszkodę, wolą ją ominąć, niż zaangażować się w „głęboki rekonesans”. Ale nie znam żadnych precedensów dla stosowania tej metody. Koszty finansowe i czasowe tego rodzaju wzmocnienia nie są uzasadnione. Musisz być całkowicie paranoikiem, aby w ten sposób odgrodzić się od całkowicie niewinnych i bardzo pożytecznych zwierząt. Najbardziej humanitarną metodą łapania kretów jest organizowanie „dołów pułapkowych” za pomocą wiader lub trzylitrowych słoików. Zaleca się jak najczęściej sprawdzać pułapki, ponieważ krety nie mogą długo żyć bez jedzenia. Jeśli nie masz możliwości częstego sprawdzania pułapek, to zaleca się wkładanie do nich mięsa, ryb lub owadów, aby schwytane zwierzę miało co zaspokoić to się robi, można zobaczyć na filmie. W naturze krety mają niewielu wrogów: ze względu na specyficzny zapach drapieżniki tych zwierząt praktycznie nie zjadają, lisy, koty i psy łapią je raczej w celach „sportowych”. I tylko borsuki mogą je jeść. Jednak zwierzęta do pewnego stopnia kontrolują liczbę pieprzyków i gryzoni wokół ludzi. Zauważono, że w prywatnych domach i domkach, gdzie przebywają zwierzęta domowe – koty i psy, na działkach praktycznie nie ma pieprzyków. Ci podziemni mieszkańcy mogą układać przejścia długie na setki metrów. Pod ziemią zwierzę urządza sobie miejsce do spania, tworzy specjalne korytarze, w których poluje. Krety wolą spędzać noc na mchu, trawie lub liściach. Są dość inteligentnymi zwierzętami, dlatego w „sypialni” zawsze zapewniają sekretne przejście do schronienia się w razie niebezpieczeństwa. Przejście podziemne pokryte jest ściółką. Ciekawostka: ciągły ruch po wąskich ziemnych korytarzach znajduje odzwierciedlenie w wyglądzie zwierzęcia. Stopniowo kret ściera futro, pozostając całkowicie łysym. Jednak natura wszystko przewidziała – 3-4 razy w roku nowe „futro” wyrasta w kretach. Ponadto krety wyposażają swój dom w dodatkowe przejścia do źródła wody. Niektóre zwierzęta tworzą własne podziemne studnie. Podczas ulewnych deszczy studnie są wypełnione wodą. Zimą takie zwierzęta wolą chować się głęboko w ziemi. Na dużych głębokościach ziemia pozostaje ciepła i nie zamarza. Najpowszechniej korzysta się tam z gniazdek Typ A oraz Typ B. Typ A to dwa płaskie otwory na bolce o różnej szerokości, ułożone równolegle do siebie. Stosuje się je w krajach takich, jak
Dla osób, które jadą pierwszy raz na Kretę przygotowaliśmy zbiór podstawowych informacji przydatnych w czasie pobytu na wyspie. Poniższe tematy są istotne z naszego punktu widzenia i opisaliśmy je na podstawie własnych doświadczeń. Oczywiście artykuł ten nie wyczerpuje wszystkich tematów i jest wielce prawdopodobne, że ten niezbędnik będzie rozrastał się w czasie. Język Językiem urzędowym jest grecki. Jednak w miejscowościach turystycznych oraz miastach można porozumieć się po angielsku, niemiecku, rosyjsku i francusku. Czasami w tawernie można natrafić na kelnera, który potrafi powiedzieć kilka słów po polsku. :) Nie liczcie jednak na dialog w ojczystym języku. Przed podróżą warto jednak poznać przynajmniej kilka słów i grzecznościowych zwrotów po grecku. Lokalni mieszkańcy naprawdę to doceniają! Zwłaszcza jeśli macie w planach zwiedzanie górskich rejonów oraz wiosek oddalonych od turystycznych rejonów podstawowy zasób greckich słów i zwrotów przyda się na pewno, gdyż w takich miejscach możecie mieć problem z porozumieniem się nawet w podstawowym angielskim. Pogoda Łagodny śródziemnomorski klimat to jeden z czynników, który decyduje o atrakcyjności Krety. Latem w wysokim sezonie pogoda jest stabilna, tylko wyjątkowo zdarzają się opady deszczu. Średnia temperatura w dzień waha się między 25 a 30 stopni Celcjusza, choć maksymalne osiągane wartości mogą oscylować w okolicy 40 stopni. Upały łatwiej jest znieść, gdy wieje wiatr co na szczęście zdarza się często. Południowa część Krety w okolicach Sfakii jest w ogóle bardziej wietrzna niż pozostała część wyspy, więc może się tak zdarzyć, że wypoczywając w tych rejonach będziecie mieli wichury, podczas gdy na północnym wybrzeżu wiatr będzie w tym czasie dużo słabszy. Kreteńska wiosna oraz jesień to pory roku o niższych temperaturach, jeśli więc planujecie wycieczki po górach i szlakach to te miesiące będą bardziej odpowiednie na taki typ wypoczynku. Jadąc wiosną trzeba jednak zaopatrzyć się też w cieplejsze ubrania, bo wieczory na ogół są zimne, a pogoda bywa kapryśna i może być deszczowa. Jesień natomiast bywa cieplejsza niż wiosna, a temperatura nagrzanego po lecie morza utrzymuje się w tym okresie reguła jest taka, że Kreta wschodnia jest cieplejsza niż zachodnia, południowa bardziej niż północna. Bez względu na położenie w górach będzie sporo chłodniej chyba, że akurat traficie na ekstremalnie wysokie temperatury. Słońce Latem słońce świeci bardzo intensywnie każdego dnia i niezależnie od rodzaju wypoczynku jaki wybierzecie nie można lekceważyć jego mocy. Wybierając się czy to na plażę czy na szlak trzeba zabrać ze sobą nakrycie głowy, krem z filtrem oraz odpowiednią ilość picia. Jeśli wasze wakacje będą aktywne i spędzone na kreteńskich szlakach to napoje będą najważniejszą kwestią. Na szlaku odwodnienie może dopaść w najmniej oczekiwanym momencie i jeśli nie zaopatrzycie się w odpowiedni zapas wody, soku itp. to historia może się skończyć nieciekawie. Każdego roku zdarzają się na szlakach wypadki, kiedy miejscowe służby muszą interweniować i sprowadzać turystów, którzy ulegli udarowi słonecznemu. Może mieć to miejsce nawet na tak z pozoru prostej i obleganej drodze prowadzącej na Balos. Warto pamiętać o tym gdyż niestety udar i odwodnienie zbierają także i śmiertelne żniwo. Jeśli natomiast przesadzicie ze słońcem i poparzycie się to najlepszym dostępnym środkiem na piekącą skórę jest … grecki jogurt. On naprawdę działa! Czas Obowiązująca strefa czasowa na Krecie to UTC (Universal Time Clock)+2 godziny w zimie i UTC+3 godziny w lecie. W stosunku do czasu obowiązującego w Polsce jest to przesunięcie o jedną godzinę. Warto ten fakt uwzględnić przy rozpatrywaniu godzin przylotu i odlotu, które zazwyczaj podawane są według czasu lokalnego. Pamiętajcie zatem, że przylatując na Kretę dostosowujemy zegarki ustawiając godzinę do przodu. Telekomunikacja Kreta ma szeroki zasięg telefonii komórkowej, więc praktycznie na większej części wyspy będziecie mogli korzystać z komórki bez przeszkód. Jednak w górskich rejonach oraz wąwozach zasięgu na ogół nie ma i warto to mieć na uwadze wybierając się w te rejony Krety. Warto pamiętać, że od 2017 roku w Polsce stawki za połączenia międzynarodowe na terenie Unii Europejskiej zostały zrównane ze stawkami za połączenia lokalne. Jest to więc spore obniżenie kosztów za połączenia dla turystów wyjeżdżających na wakacje. Jeśli planujecie dłuższy pobyt na wyspie to korzystniej będzie zakupić grecką kartę SIM. Karta taka daje większy pakiet danych na stały dostęp do internetu. Można je nabyć w salonach operatorów komórkowych, do zakupu wymagany jest paszport albo dowód osobisty. O parametry oraz koszty możecie pytać bezpośrednio w placówkach operatorów. Na naszych wakacjach tego typu dostęp do internetu sprawdził się doskonale i był o wiele tańszy niż wykupywanie pakietów danych u polskiego operatora. Numer kierunkowy do Grecji to +30 po wybraniu, którego należy wybrać właściwy numer telefonu. Sieć internetu bezprzewodowego jest systematycznie poszerzana. Na chwilę obecną większość hoteli i pensjonatów oferuje dostęp do wi-fi na terenie budynku (także w pokojach), choć zdarzają się jeszcze obiekty bez tego udogodnienia. Jakość tych połączeń bywa jednak zróżnicowana. To samo dotyczy tawern czy restauracji. Warto pamiętać, że na ogół należy poprosić w recepcji lub u kelnera (w przypadku tawerny) o hasło dostępu do sieci. Waluta Od stycznia 2002 roku euro jest oficjalną walutą w Grecji. Zastąpiło ono wcześniejszą drahmę, która została całkowicie wycofana z rynku. Kurs wymiany za 1€ wynosił 370 drachmy greckiej. Jadąc na Kretę warto zabierać banknoty o niewysokich nominałach. Przy banknotach o wartości 200 czy 500 euro możecie mieć spore problemy z ich przyjęciem i wymianą na drobniejsze nominały. W Grekach budzą one sporą podejrzliwość i lęk przed falsyfikatami. Jeśli jednak już zdarzy Wam się nieszczęście posiadania tak dużego nominału to zdradzimy Wam bardzo ciekawy sposób na jego upłynnienie. Jeden z lokalnych Kreteńczyków doradził nam, by tak duży nominał wykorzystać do płacenia na stacji benzynowej. Podjechać samochodem, poprosić o zatankowanie do pełna, a następnie wcisnąć "nieszczęsny" banknot jako zapłatę. Pracownik stacji będzie musiał sobie poradzić jakoś z wydaniem reszty, bo przecież paliwa mu już nie oddamy ;) W przypadku większych placówek handlowych nie powinno być problemów z płatnością za pomocą kart kredytowych lub płatniczych. W przypadku mniejszych placówek zawsze warto upewnić się, czy sklep dysponuje terminalem obsługującym posiadany przez nas typ karty. W większych miejscowościach i popularnych kurortach turystycznych można również znaleźć kantory, w których bez problemu można wymienić posiadane złotówki lub też inne obce waluty. Więcej na temat tego jak można płacić i czy koniecznie trzeba ze sobą zabierać dużo gotówki znajdziecie w naszym artykule: Jak płacić na Krecie? Dokumenty Grecja jest krajem członkowskim Unii Europejskiej i ratyfikowała układ z Schengen, zatem obywatele podróżujący wewnątrz UE mogą wjechać tu na podstawie dowodu osobistego. Do czego gorąco namawiamy, gdyż dowód osobisty jest dużo wygodniejszym i znacznie poręczniejszym dokumentem niż paszport. Dodatkowo warto również wiedzieć, że ten ostatni dokument od dłuższego już czasu jest dosyć ceniony wśród złodziei. Opieka zdrowotna Aby uzyskać dostęp do opieki medycznej należy wyrobić sobie Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Trzeba jednak pamiętać, że karta ta uprawnia do otrzymania niezbędnej i bezpłatnej pomocy medycznej w placówkach publicznych w razie nagłych wypadków i zachorowań. Posiadanie EKUZ nie oznacza jednak, że nie poniesiemy żadnych kosztów niezbędnego leczenia. Jak obecnie wygląda pomoc lekarska oraz koszty leczenia w Grecji? Obecne zasady udzielania bezpłatnej pomocy lekarskiej są nieco inne niż jakiś czas temu. Zachęcamy zatem do zapoznania się z tymi warunkami na stronach NFZ lub Komisji Europejskiej. Poniżej zaś podajemy najważniejsze informacje. W razie potrzeby trzeba zacząć od wyszukania odpowiedniej placówki, która ma podpisaną umowę z EOPYY (ΕΟΠΥΥ), czyli Narodowym Systemem Świadczeń Zdrowotnych. Tylko w takim miejscu uzyskamy nieodpłatną pomoc lekarską. Z reguły takie umowy mają lekarze publicznej służby zdrowia (tzw. oddziały PEDY - państwowej sieci podstawowej opieki zdrowotnej - oraz ESY - usługi laboratoryjne). Linki podajemy poniżej. W przypadku lekarzy zatrudnionych w klinikach prywatnych, trzeba szukać takich, którzy mają podpisane kontrakty z EOPYY. Jednak w takim przypadku jest ograniczenie: tylko pierwszych 200 pacjentów miesięcznie zostanie przyjęte bezpłatnie. Gdy limit się wyczerpie, pacjent musi zapłacić za wizytę. Dlatego jeśli zdecydujecie się na wizytę w prywatnej klinice trzeba dowiedzieć się, czy taka placówka udziela bezpłatne świadczenia medyczne posiadaczom EKUZ oraz czy jest jeszcze dostępny limit miejsc. Wizyty u pozostałych lekarzy, którzy nie podpisali umowy z EOPYY, są zawsze odpłatne. Jeśli chodzi o pomoc dentystyczną to obecnie wygląda to następująco: w pilnych przypadkach po okazaniu karty EKUZ bezpłatne wizyty są dostępne tylko w placówkach publicznej służby zdrowia na oddziałach PEDY i ESY. Wizyty u prywatnych dentystów zawsze są płatne. Nagłe leczenie w szpitalu publicznym/państwowym jest bezpłatne, jednakże wymagane jest zazwyczaj skierowanie od lekarza. Tu także jest niezbędne okazanie karty EKUZ. Być może będziecie musieli okazać także dokument potwierdzający tożsamość. Przed wyjazdem warto zrobić kilka kserokopii karty EKUZ i dowodu tożsamości, gdyż w przypadkach nagłej pomocy konieczne będzie pozostawienie kopii karty, a nie wszystkie placówki dysponują sprzętem xero. Jeśli zaś wybierzecie szpital prywatny, który ma podpisaną umowę z EOPYY (Narodowym Systemem Świadczeń Zdrowotnych), to 30% kosztów procedury medycznej albo 10% za każdy dzień pobytu w szpitalu ponosi pacjent.. Pełnopłatne są honoraria lekarzy, w tym anestezjologów, oraz koszty dodatkowe np. za wyższy standard sali. W klinikach, które w ogóle nie mają kontraktu z EOPYY, leczenie szpitalne jest pełnopłatne. Badania laboratoryjne w placówkach PEDY i ESY są bezpłatne. W klinikach prywatnych które posiadają kontrakt z EOPYY, pacjent pokrywa 15% kosztów. Jeśli lekarz wystawi Wam receptę to można ją zrealizować w aptekach, które honorują kartę EKUZ (wyszukiwarka poniżej). W przypadku realizacji e-recepty naliczana jest dodatkowa bezzwrotna opłata w wysokości 1 €. Udział własny wynosi na ogół 25% kosztów leków zapisanych na recepcie. W sytuacjach nagłych i poważnych można skorzystać z karetki pogotowia dostępnej pod numerem 166. Chory zostanie przewieziony do dyżurnego szpitala publicznego. Usługa taka jest bezpłatna, o ile świadczona jest przez Krajowe Centrum Ratownictwa Medycznego EKAV. Podobnie wygląda udzielenie pomocy przez ratownictwo lotnicze. Warto pamiętać, że w wielu kurortach turystycznych lekarze przyjmują tylko prywatnie i nie honorują EKUZ. Po powrocie z urlopu można ubiegać się o zwrot kosztów, jednak w takim przypadku pamiętajcie, że NFZ zwróci koszty ale wg polskiego cennika obowiązującego w rozliczeniach między Funduszem a polskimi placówkami medycznymi. Trzeba też mieć na uwadze to, że pomoc medyczna udzielana na skutek wypadków podczas uprawiania sportów może być obciążona wyższymi opłatami. Na wszelki wypadek warto więc przed wyjazdem wykupić dodatkowe ubezpieczenie, które będzie obejmowało koszty takiej opieki i ewentualnego transportu do kraju, gdyż koszty tego ostatniego pokrywa w całości pacjent. Niezbędne linki: Wyszukiwarka wszystkich placówek medycznych, które mają podpisaną umowę z EOPYY: Lista aptek państwowych działających w ramach publicznego systemu EOPYY: Powyższe strony są TYLKO w języku greckim. Wszystkie placówki medyczne, także te prywatne oraz prywatne apteki posiadające kontrakt z EOPYY: Strona jest także dostępna w języku angielskim. Istnieje tu możliwość odfiltrowania tylko placówek posiadających kontrakt z EOPYY. Wyszukiwarki na obydwu stronach działają według nomosów, czyli regionów Grecji. Dlatego nie należy szukać punktów medycznych w konkretnych miastach (np. Hersonissos) tylko w jednym z czterech regionów Krety: Heraklion, Chania, Rethymno oraz Lassithi. Fotografowanie Oczywiście nie ma przeciwwskazań do fotografowania krajobrazów, jednak w przypadku gdy chcecie zrobić zdjęcie babinki w czerni czy Kreteńczyka w tradycyjnym ubraniu lepiej jest uzyskać ich zgodę. Nam się co prawda nie zdarzyła nieprzyjemna sytuacja ale wiemy, że bywają krewcy Grecy na osiołkach, którym wcale nie podoba się, że stają się celem w turystycznym obiektywie. Jeśli ktoś nie życzy sobie zdjęć i odmówi Wam, lepiej to uszanować. Niedozwolone jest fotografowanie obiektów wojskowych, które zawsze są oznaczone specjalnymi tablicami informacyjnymi oraz odpowiednimi piktogramami. Oczywiście w obecnych czasach jak ktoś się uprze to fotę zrobi, jednak warto uważać bo Grecy są wyczuleni na punkcie “obcych” i “szpiegów” ;-) W muzeach na ogół można filmować i fotografować ale bez użycia lampy błyskowej. Może się zdarzyć, że niektóre wystawiane przedmioty są objęte całkowitym zakazem uwieczniania. Ma to miejsce w przypadku artefaktów, których zdjęcia nie były jeszcze opublikowane przez archeologów lub też takich, które są obecnie opisywane. Przestrzegania takiego zakazu pilnują wtedy czujne strażniczki :)W monastyrach bywa różnie, na ogół nie wolno fotografować w samej świątyni, czasem także na całym terenie. Strój Mimo że na wakacjach wszyscy lubią ubierać się w sposób nieformalny i luźny to jednak warto wiedzieć, że na Krecie obowiązują pewne reguły. Dotyczą one przede wszystkim zwiedzania obiektów sakralnych, w których określone są ścisłe wytyczne dotyczące stroju. Na ogół jest to długa spódnica w przypadku pań oraz długie spodnie w przypadku panów (czasem dopuszczalne są szorty za kolano). Prawdopodobnie będziecie także poproszeni o zakrycie gołych ramion. Jeśli wybierając się na zwiedzanie klasztoru zapomnicie o stosownym ubraniu to w przypadku bardziej znanych miejsc będziecie mogli pożyczyć poliestrowe chusty oraz spódnice. Niemniej jednak może też zdarzyć się taka sytuacja, że mnisi po prostu nie wpuszczą Was na teren te wydają się niby dość oczywiste, jednak podczas naszych podróży wielokrotnie widzieliśmy turystki, które w kostiumach kąpielowych (!) przyjechały na zwiedzanie monastyrów. Jeśli hotel w którym będziecie znajduje się w typowo turystycznej miejscowości np. Stalida czy Hersonissos to nikogo nie będzie raził fakt chodzenia po ulicach w stroju plażowym czy też w spodenkach kąpielowych. W tych miejscowościach dzieją się nie takie rzeczy… jednak w większych miastach lub w wioskach jest to niestosowne. Strój wieczorny zależy od miejsca, w którym wypoczywacie. Jeśli jest to lepszy hotel lub SPA to prawdopodobnie u mężczyzn będą wymagane np. długie spodnie, u kobiet nie może to być strój plażowy. Urlop spędzany w mniej formalnym miejscu oczywiście pozwala na większą dowolność w doborze stroju. Prąd Sieć elektryczna dostarcza prąd zmienny 230V. Na ogół można stosować wtyczki odpowiadające europejskim normom, choć w małych pensjonatach można natknąć się na nieco bardziej egzotyczne gniazdka, które nie zawsze akceptują tradycyjne okrągłe wtyczki. Jednak tak jak napisaliśmy wyżej - to na ogół rzadkie przypadki i z pewnością nie będziecie mieć problemów z typowymi płaskimi wtyczkami, takimi jakie są używane w ładowarkach i innych tym podobnych urządzeniach. Będąc na Krecie możecie mieć do czynienia z planowanymi przerwami w dostawie prądu, oczywiście z tymi nieplanowanymi także. Przerwy te oznaczają, że w całej okolicy nie będzie prądu przez kilkanaście minut lub nawet kilka godzin. Część większych hoteli i tawern ma swoje awaryjne generatory a miejscowych sklepikarzy takie sytuacje także nie zaskakują. W przypadkach awarii kiedy nie działają kasy fiskalne ze stoickim spokojem korzystając ze specjalnych druczków zaczynają wypisywać rachunki za Wasze zakupy. Oczywiście o ile będziecie posiadać odpowiednią ilość tradycyjnych pieniędzy gdyż płatność kartą nie będzie w takiej sytuacji możliwa. Kranówa Co prawda woda z kranu jest bezpieczna do spożycia jednak do picia zalecana jest woda butelkowana. Jeśli wasz pokój w hotelu wyposażony jest w aneks kuchenny to do przyrządzania dań ciepłych oraz parzenia herbaty spokojnie możecie używać wody z kranu. Zakaz palenia Zakaz palenia obowiązuje we wszystkich zamkniętych miejscach publicznych zgodnie z ustawą 3868/10. Warto wiedzieć, że Grecy to naród palaczy, więc papierosowy dymek może wam jednak towarzyszyć w wielu miejscach, również tych które teoretycznie są objęte zakazem. Papier toaletowy Jeśli przyjedziecie pierwszy raz na Kretę tabliczki jak ta poniżej mogą Was wprawić w osłupienie :D. Pora zatem spojrzeć prawdzie w oczy: papier toaletowy należy wyrzucać do specjalnych kubełków, które znajdziecie w prawie każdej toalecie. Wrzucenie go tam gdzie zwykle, czyli do sedesu grozi zatkaniem odpływu i powodzią :D stąd taka uprzejma prośba. Trzęsienia ziemi Zdarzają się dość często bo to aktywny sejsmicznie rejon Europy. Na szczęście jednak zazwyczaj ich siła jest tak nieduża, że nie są praktycznie odczuwalne. Czasem oczywiście zdarzają się większe wstrząsy, takie jednak mają miejsce znacznie rzadziej. Uchodźcy To jedno z najczęstszych pytań kierowanych z wyszukiwarki google do naszej strony. Spoglądając na mapę łatwo się przekonać, że Kreta nie leży na popularnych przemytniczych trasach. Z tego względu generalnie nie boryka się z napływem dużej ilości uchodźców. Rzadko się zdarza (w porównaniu z innymi wyspami) aby łódki z uchodźcami przybijały do jej wybrzeży. A jeśli już tak się zdarzy to władze Krety szybko dokonują transferu tych osób do ośrodków położonych na kontynencie. Póki co naszym zdaniem ten temat nie powinien budzić niczyich obaw. Częściej spotkacie tu pracowników z Albanii czy też Bułgarii itp. niż uciekinierów z Syrii czy też innych krajów Afryki. W 2017 roku na Krecie rozlokowano część uchodźców przebywających obecnie w Grecji. W głównej mierze były to syryjskie rodziny z dziećmi. Relokacja ta nie doprowadziła jednak do utworzenia kolejnych obozów przeznaczonych typowo dla uchodźców. Przeniesione rodziny odnalazły swoje nowe domy w mieszkaniach znajdujących się w kreteńskich miastach. Taki sposób pomocy szybko pozwala im stać się częścią lokalnych społeczności. Obecne działania władz skupiają się na pomocy obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną. Jednak w porównaniu do Polski, liczba tych migrantów jest niewielka. Godziny pracy urzędów i sklepów 1. Urzędy publiczne: poniedziałek - piątek 07:30 - 15:00 2. Urzędy pocztowe: od poniedziałku do piątku 7:30 - 14:30. W dużych miastach czas pracy może być dłuższy, ale trzeba liczyć się z tym, że w godzinach popołudniowych może być wyznaczona przerwa w Banki: poniedziałek - czwartek 8:00 - 14:30 i piątek 8:00 - 13:30. File banków w turystycznych miasteczkach i na lotniskach zwykle są czynne Sklepy są otwarte w poniedziałek i środę: 09:00 - 15:00, wtorek, czwartek i piątek: 9:00 - 14:00 i 17:30 - 21:00, sobota: 09:00 - 15:00. W rejonach turystycznych w sezonie sklepy są otwarte nawet do późnych godzin wieczornych. Pamiętajcie jednak, że w odróżnieniu od Polski w Grecji niedziela nie jest traktowana jako zwykły dzień handlowy. Nawet w szczycie sezonu turystycznego może zdarzyć się, że zwykłe sklepy (szczególnie te sieciowe typu Lidl czy też Carrefour) będą Apteki są zwykle otwarte między 8:00 a 14:00 oraz w godzinach popołudniowych między 17:30 a 21:00 w wybrane dni. Są także apteki awaryjne czynne przez 24 godziny oraz w weekendy. Konsulat Honorowy Rzeczypospolitej Polskiej w Heraklionie ul. 1821 39, 712 01 Heraklion - KretaTel.: (+30) 2810 221786 Tel. alarmowy: (+30) 2810 325242E-mail: [email protected] Plaże i leżaki ¼ greckich plaż oznaczonych Błękitną Flagą znajduje się właśnie na Krecie. W tym roku to wyróżnienie to zdobyło 128 kreteńskich plaż. Więcej informacji na ten temat znajdziecie w tym artykule. Część z tych plaż ma również udogodnienia dla osób niepełnosprawnych. Naszą listę najbardziej znanych i najciekawszych plaż znajdziecie tu: Top 20 na Kretę warto pamiętać o tym, że tylko część plaż jest piaszczysta. Dużo jest żwirowych, kamienistych lub mieszanych. Przy zejściu do wody w takich miejscach mogą przydać się specjalne buty. W sezonie każda popularna albo sensownie położona plaża obrasta w leżaki oraz parasole. Oczywiście nie ma obowiązku kupowania takiego zestawu jednak jeśli planujecie spędzić na plaży kilka godzin to raczej jest to nieuniknione. Piach w okolicach południa nagrzewa się najczęściej tak, że trudno jest po nim przejść, więc wielogodzinne leżenie na nim raczej nie wchodzi w rachubę. W zależności od lokalizacji oraz infrastruktury plażowej dwa leżaki z parasolem wypożyczycie od około 5-6 € do nawet kilkunastu euro w znanych i obleganych miejscach. Jest to opłata całodzienna. Przy czym nie ma kompletnie znaczenia, że np. chcecie spędzić na plażowaniu tylko 2-3 godziny. W niektórych miejscach pobierane są trochę niższe opłaty np. od godziny 16-17. Nie jest to jednak reguła, ponieważ obecnie często nawet późnym popołudniem pobierane są pełne opłaty. Oczywiście aby opłacić leżaki nie musicie nigdzie chodzić. Jeśli już zajmiecie leżaki to Grek pobierający opłatę sam Was znajdzie i podejdzie. W mocno turystycznych miejscach za leżaki można już płacić kartą. Na plażach nie leżących na turystycznych szlakach nadal króluje gotówka. Mała uwaga odnośnie bardzo popularnych miejsc takich jak Balos, czyli takich do których codziennie jadą tłumy ludzi. Może się tak zdarzyć, że gdy zostawicie swoje leżaki i pójdziecie się kąpać to ktoś kto właśnie przyjechał “uczynnie” te leżaki zawłaszczy. Nie jest to reguła, jednak ostrzegamy, że takie sytuacje także się zdarzają. Nudyzm Na Krecie istnieją ośrodki wypoczynkowe przeznaczone w całości specjalnie na potrzeby nudystów. Dość często można spotkać także plaże tylko dla “golasów”, choć zazwyczaj plaża jest po prostu podzielona na część tekstylną i oraz sąsiednią dla nudystów. Najczęściej zdarza się, że na styku obu kawałków plaży jedni i drudzy opalają się i kąpią w swoim gronie. A więc … co kto lubi. Podróżowanie po wyspie Samodzielne zwiedzanie wyspy to najlepszy sposób na jak najlepsze jej poznanie, toteż zawsze gorąco namawiamy do planowania i organizowania własnych eskapad. Najbardziej komfortowym sposobem przemieszczania się będzie oczywiście samochód, jednak trzeba pamiętać, że koszty wypożyczenia auta i jego tankowania są niemałe. Ceny wynajmu mocno poszły w górę w 2021 roku i niestety nadal utrzymują się na bardzo wysokim poziomie. Zmniejszyła się też dostępność niewielkich i tanich samochodów. Obecnie aby móc podróżować autem zaliczanym do klasy A lub B trzeba złożyć rezerwację kilkanaście tygodni wcześniej. Planując podróże samochodem w 2022 roku trzeba też wziąć pod uwagę bardo wysoki koszt benzyny. Obecnie w miejscowościach turystycznych cena za litr benzyny potrafi dochodzić nawet do 2,5 €. Dodatkowym utrudnieniem, szczególnie dla mało doświadczonych kierowców, są kreteńskie drogi. W górzystej części wyspy jeździ się o wiele trudniej niż po polskich nizinach. Jeśli jednak za kierownicą czujecie się pewnie to warto wypożyczyć auto, zaopatrzyć się w dobrą mapę oraz przewodnik i śmiało ruszać w drogę!Jeśli nie chcecie lub nie możecie wypożyczyć auta to wcale nie oznacza to, że musicie pożegnać się planami samodzielnego zwiedzania Krety. Warto wiedzieć, że działa tu przedsiębiorstwo KTEL, którego komfortowymi autokarami dojedziecie w wiele miejsc. Trzeba tylko pamiętać aby dokładnie sprawdzić tabele odjazdów autobusów oraz zaplanować wycieczkę odpowiednio wcześniej .W odległe miejsca autobusy jeżdżą rzadko (1-2 razy dziennie), a czasami konieczne jest wykonanie przesiadki. Więcej o KTEL- przeczytacie w tym artykule. Obecnie w większości autokarów działa wi-fi. W związku z pandemią trzeba się liczyć ze zmianami w funkcjonowania komunikacji zbiorowej. Znany i popularny KTEL mocno okroił ilość połączeń. Jeśli planowaliście w te wakacje korzystać z tego sposobu przemieszczania się po wyspie to koniecznie sprawdzajcie na bieżąco nowe rozkłady jazdy. Aktualne rozkłady jazdy dla rejonu Chania, RethymnoAktualne rozkłady jazdy dla rejonu Heraklion, Sitia, Agios Nikolaos, Ierapetra Wzdłuż znacznej części wybrzeża Krety pływają też promy, dzięki którym można dostać się do wielu fajnych miejscowości (zwłaszcza na południu Krety). Połączenia te pozwalają zaplanować sporo ciekawych wycieczek. Godziny rejsów są udostępnione w internecie, więc można je sprawdzić jeszcze przed wyjazdem z Polski. Warto przy okazji wiedzieć, że ilość rejsów oraz tabele godzinowe są inne w przypadku miesięcy letnich, a inne w zimowych. Z planowaniem należy więc poczekać aż pojawią się letnie “rozkłady jazdy”. Połączenia promowe Wzdłuż części południowego wybrzeża Krety regularnie pływają promy ANENDYK, dzięki którym można dostać się do wielu kilku miejscowości na wyspie. Połączenia te pozwalają zaplanować sporo ciekawych wycieczek. Ilość rejsów oraz tabele godzinowe są inne w przypadku miesięcy letnich, a inne w zimowych, więc szczegółowe planowanie można rozpocząć dopiero po opublikowaniu aktualnych harmonogramów. ANENDYK oferuje rejsy na dwóch podstawowych kierunkach: Paleochora - Sougia - Agia Roumeli oraz Chora Sfakion - Loutro - Agia Roumeli. Dodatkowo w określone dni z portów tych możliwe jest dopłynięcie do wyspy Gavdos położonej na południe od Krety. W miesiącach wiosennych i jesiennych trzeba brać też pod uwagę to, że w razie braku odpowiedniej pogody, kursowanie promów może być czasowo zawieszone. Połączenia obsługujące powroty turystów z wąwozu Samaria są synchronizowane z odjazdami autobusów KTEL. W każdej z miejscowości (Sougia, Paleochora oraz Chora Sfakion) kierowca realizujący kurs odjeżdża dopiero po przypłynięciu promu. W tym roku w kwietniu popołudniowy rejs promu z Agia Roumeli do Chora Sfakion (przez Loutro) będzie realizowany o godzinie 17, natomiast od maja godzina wypłynięcia zostanie przesunięta na Identyczny rozkład kursowania będzie obowiązywał na trasie Agia Roumeli – Sougia – Paleochora. Na dosyć gęstą siatkę połączeń mogą również liczyć te osoby, które chciałby dostać się z Chora Sfakion do Loutro. W tym wakacyjnym sezonie każdego dnia w obie strony będzie dostępnych aż siedem połączeń. Jednak część z nich będzie zabierać na pokład tylko pieszych. Dużym atutem tego połączenia jest o wiele niższa cena w stosunku do prywatnych rejsów kosztujących nawet 20 € od osoby. Koszt pojedynczego biletu połączenia promowego ANENDYK na tej trasie to zaledwie 6 €. Rozkład połączeń ANENDYK znajdziecie na stronie: Aktualny cennik dostępny jest na stronie: anendyk_ceny_biletów Od czerwca 2018 roku swoją działalność zainaugurował nowy armator ΝΕΝ Κρήτης. Docelowo rejsy obsługiwane przez statek Apollon K. mają łączyć wszystkie porty począwszy od Chora Sfakion, a skończywszy na Paleochorze. Obecnie jednak połączenia realizowane przez NEN Κρήτης obejmą rejsy na następującej trasie: Chora Sfakion – Loutro – Agia Roumeli – Sougia. Ceny jakie oferuje nowy armator są jak na razie niższe niż w Anendyk. Tankowanie samochodu Stacje benzynowe są zazwyczaj otwarte przez 7 dni w tygodniu w godzinach od 07:00 do choć niektóre punkty są zamknięte w niedziele. Dostępne są typowe rodzaje paliwa. Zabronione jest wożenie paliwa w kanistrach, więc przed wyjechaniem w odległe górskie tereny, na których stacje paliw są rzadkością upewnijcie się czy macie pełny też wiedzieć, że na kreteńskich stacjach nie ma samoobsługi, więc po podjechaniu pod dystrybutor zaraz podchodzi pracownik, któremu podajecie tylko kwotę za jaką chcecie zakupić paliwo. Benzyna jest dużo droższa niż w Polsce. W czerwcu 2022 roku średnia cena za litr w Chanii wynosi 2,424 €. Dla porównania w 2019 roku za litr bezołowiowej płaciliśmy około 1,8 €. Przepisy drogowe W tej kwestii nie ma wielu niespodzianek, ponieważ obowiązują tu w większości międzynarodowe przepisy ruchu drogowego. Ruch jest prawostronny, jeździmy w pasach bezpieczeństwa, a jeśli poruszamy się skuterem, quadem bądź motocyklem to obowiązkowo zakładamy kask. Dzieci muszą jeździć w fotelikach samochodowych. Do 13. roku życia dzieci nie mogą jeździć na przednich siedzeniach. Rozmowy przez telefony komórkowe są dopuszczone jedynie przez zestawy głośnomówiące. Jadąc New National Road łamanie ograniczenia prędkości może skończyć się mandatem, gdyż od kilku lat policja zaczęła batalię z piratami drogowymi. Kontrole są dość częste i warto wiedzieć, że dla turystów na ogół nie ma taryfy ulgowej jeśli chodzi o łamanie przepisów. Od 2014 roku działają też radary, a ściągalność mandatów znacznie wzrosła. Jeśli więc dostaniecie już mandat za wykroczenie to lepiej opłacić go bez zbędnej zwłoki. W czasie sezonu turystycznego policja lubi robić naloty na miejscowości turystyczne i bez litości wystawia wtedy mandaty na wszelkiego rodzaju wykroczenia. W czasie dnia nie należy włączać świateł mijania, uruchamiamy je jedynie w po zmroku i w tunelach. Maksymalne dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi wynosi nieco więcej niż w Polsce, bo 0,5 prędkości na drodze narodowej to 90 kilometrów na godzinę, na krajowych: 70-90 km/h, na obszarze zabudowanym: 50 km/h. Więcej informacji na temat poruszania się po kreteńskich drogach znajdziecie w osobnym artykule. Baza noclegowa Planując swój pobyt na Krecie możecie wybierać spośród ofert różnego rodzaju pensjonatów, kwater prywatnych oraz bardzo bogatej bazy hotelowej. Zdecydowana większość hoteli znajduje się w miejscowościach położonych wzdłuż bardziej popularnego północnego wybrzeża Krety. W zależności od kosztu doby, hotele oferują bardzo zróżnicowany zakres oraz jakość usług. Nie brakuje ofert tanich, prostych w dwugwiazdkowych hotelach, jak i również wśród znacznie droższych wielkich pięciogwiazdkowych "samowystarczalnych kombinatów" SPA, które w cenie doby hotelowej oferują również wiele dodatkowych atrakcji. Oferta jest w tej chwili tak zróżnicowana, że praktycznie każdy będzie w stanie wybrać hotel, który będzie odpowiadać jego wymaganiom - oczywiście z uwzględnieniem zasobności portfela. Te osoby, które planują indywidualny pobyt na Krecie, powinny z odpowiednim wyprzedzeniem wyszukać oraz zarezerwować miejsca noclegowe. W sporej części popularnych miejscowości znalezienie wolnych pokoi w takich miesiącach, jak lipiec, czy sierpień może być bardzo trudnym zadaniem. Zależność ta dotyczy także południowego wybrzeża, gdzie np. noclegi w Loutro trzeba rezerwować najpóźniej w styczniu. Przy organizacji indywidualnego wyjazdu warto pamiętać że oferty w prywatnych pensjonatach tych z dobrymi opiniami znikają szybkom więc planowanie i rezerwacje należy rozpocząć kilka miesięcy przed wakacjami. Oczywiście później także da się zarezerwować noclegi, jednak w miarę zbliżania się wysokiego sezonu na rynku zostają oferty drogie albo słabsze. W przeglądaniu ofert noclegowych bardzo pomogą wyszukiwarki typu to proste i przyjazne narzędzia z rozbudowanym systemem ocen klientów i ich recenzji. Jeszcze na koniec słówko odnośnie standardu hoteli na Krecie. Podobnie jak w Grecji działa tu nieco inny system przyznawania gwiazdek hotelowych. Warto się zapoznać z tym systemem aby uniknąć niespodzianek na miejscu, bo standard tamtejszych hoteli ocenionych na trzy czy cztery gwiazdki będzie odczuwalnie niższy od polskich hoteli posiadających podobną oceną. System oceny hoteli Zorganizowany wypoczynek Obecnie wyloty na Kretę oraz do Grecji dostępne są w ofercie dużej ilości biur podróży. Wiele z nich sprzedaż wyjazdów na konkretne sezony wakacyjne rozpoczyna zazwyczaj z około rocznym wyprzedzeniem w ramach tak zwanej oferty First Minute. Dominującą formą wypoczynku proponowaną przez touroperatorów jest All Inclusive. Jeśli macie zamiar skorzystać z formy zorganizowanego wypoczynku to zachęcamy Was do skorzystania z wyszukiwarki udostępnionej przez gdzie w jednym miejscu zgromadzone zostały oferty wakacyjnych wyjazdów oferowane przez większość dużych i cenionych polskich biur podróży. Nowy podatek rezydencyjny Od 2018 roku w Grecji są pobierane tzw. opłaty rezydencyjne. Nowy podatek jest obowiązkowy a pobierane stawki są uzależnione od wysokości standardu hotelu lub prywatnego apartamentu. Według nowych przepisów stawki opłaty klimatycznej dla hoteli wyglądają następująco: obiekty o kategoryzacji 1-2 gwiazdki – podatek w wysokości 0,5€ za dobę obiekty o kategoryzacji 3 gwiazdki – podatek w wysokości 1,5 € za dobę obiekty o kategoryzacji 4 gwiazdki – podatek w wysokości 3 € za dobę obiekty o kategoryzacji 5 gwiazdki – podatek w wysokości 4 € za dobę Jak podają najnowsze źródła w przypadku pensjonatów obowiązuje jedna stawka, która wynosi 0,5 € z za dzień. Nowy podatek jest naliczany od pokoju (nie od osoby). Podatek ten najczęściej jest uiszczany w momencie meldunku, choć w przypadku prywatnych pensjonatów rezerwowanych przez jest on już wliczony w cenę najmu. Więcej informacji o tym podatku znajdziecie w naszym newsie Podatek rezydencyjny w Grecji. Gdzie zjeść i wypić Kreteńska i grecka kuchnia to jedna z najzdrowszych i najsmaczniejszych. Jakość i świeżość lokalnych produktów jest receptą na smaczne choć na ogół proste dania. Jednak aby spróbować prawdziwej lokalnej kuchni nie wystarczy pójść byle turystycznych miejscowościach najczęściej natraficie na knajpki, gdzie owszem są także dania kuchni kreteńskiej, jednak najczęściej nie smakują one aż tak dobrze jak powinny. Ponadto wybór dań lokalnej kuchni jest zazwyczaj ograniczony do najbardziej znanych i popularnych. Zjecie tu moussakę czy souvlaki ale horty czy ośmiornicy w winie już nie. Aby zjeść dobrze należy poszukać tawerny z dala od turystycznego zgiełku. Oczywiście lokalni mieszkańcy znają dobre miejsca tylko wiedzę tę raczej zachowają dla siebie ;-)Jeśli jednak chcecie poszukać takiego lokalu w dużych miastach to naszym zdaniem trzeba odejść od portu oraz głównych atrakcji turystycznych. Zagłębiając się w mniej znane uliczki znajdziecie dobre tawerny (ταβέρνα), które często są dosyć niepozorne oraz mają nieco przaśny wygląd (np. krzesła nie od pary ;-)). Właśnie w takich miejscach jest zazwyczaj smaczniej i taniej… Można też popatrzeć gdzie siedzą lokalsi, nie należy jednak sugerować się wyborem młodych Greków, gdyż ci często preferują nowoczesne lokalne fast foody. W małych miejscowościach nieturystycznych i wioskach są dużo lepsze tawerny, a serwowane jedzenie jest o wiele pyszniejsze. Jedzą w nich lokalni mieszkańcy, więc jakość jedzenia musi być po prostu dobra. W zupełnych “dziurach” może się zdarzyć tak, że nie będzie karty dań a wybór będzie ograniczony do 2-3 potraw, które danego dnia aktualnie przygotował kucharz. Jeśli chcecie zjeść rybę warto poszukać specjalnego rodzaju tawerny, tzw. psarotawerny Ψαροταβέρνα, czyli tawerny rybnej. Należy się jednak naszykować na większy wydatek, gdyż świeże ryby są drogie. Kreteńczycy lubią przesiadywać w tzw. ouzeri, gdzie serwowany jest lokalny trunek ouzo wraz z małymi przekąskami czyli meze. Drugie ulubione miejsce zwłaszcza starszych panów to kafeneío (καφενείο), które można porównać do kawiarenek, gdzie podawana jest tradycyjna grecka kawa ellinikó kafé (ελληνικό καφέ) wraz ze szklanką wody. Kreteńczycy uwielbiają spędzać tu długie godziny, w czasie których sączą powoli kawę naprzemiennie z wodą. To w takich lokalach odbywają się gorące polityczne, sportowe i życiowe dyskusje. Kαφενείο są więc ważną częścią życia społecznego. Pań w takich miejscach nie zauważyliśmy, gdyż lokale te są przeznaczone dla mężczyzn. Przy okazji nadchodzącego sezonu wakacyjnego Unia Ochrony Konsumentów na Krecie (Ένωση Προστασίας Καταναλωτών Κρήτης) przypomina o prawach, jakie przysługują turystom oraz innym osobom korzystającym z usług obiektów gastronomicznych w Grecji. W kilku zwięzłych punktach zawarte zostały podstawowe aspekty, na jakie trzeba zwrócić uwagę będąc w tego typu miejscach. Napiwki W tawernach, restauracjach czy taksówkach mile widziane są napiwki w wysokości 5-10% rachunku. Jeśli jesteście zadowoleni z jakości posiłku oraz jakości obsługi to pomyślcie o tym aby zostawić kilka drobnych monet, odpowiadających tej wartości. Muzea Kreta jest pełna muzeów i stanowisk archeologicznych, do większości których należy kupić bilet wstępu. Zdarzają się jeszcze nieliczne miejsca, do których wstęp jest darmowy, jednak z każdym rokiem ich liczba zmniejsza się. Do niedawna koszty zwiedzania były niskie, niestety od 1 kwietnia 2016 roku znacząco wzrosły ceny biletów wstępu do najbardziej znanych miejsc. Największe wzrosty cen odnotowały kluczowe miejsca takie jak pałac w Knossos, Muzeum Archeologiczne w Heraklionie, czy bilet wstępu na wyspę trędowatych, czyli Spinalongę. Wykaz najważniejszych zmian znajdziecie w tym newsie:Aktualny cennik biletów wstępu do muzeów i na wykopaliska W 2018 roku w Grecji został uruchomiony pilotażowy program sprzedaży e-biletów. Na razie na Krecie można w ten sposób kupić bilety do Knossos oraz do Muzeum Archeologicznego w Heraklionie, a także bilet łączony do obydwu tych miejsc. To wygodna opcja, do wypróbowania której zachęcamy, bo mając e-bilet nie musicie już stać w kolejkach do kas. Mamy nadzieję że z czasem możliwość nabycia elektronicznych biletów obejmie wszystkie muzea i wykopaliska na Krecie i w Grecji. O tym jak i gdzie kupić e-bilet piszemy w tym artykule: jak kupić e-bilet Kościoły Większość mieszkańców Krety jest wyznania prawosławnego. To bardzo religijna społeczność, więc na wyspie znajdziecie naprawdę wiele dużych kościołów oraz niezliczoną ilość małych kościółków i kapliczek, które można spotkać zarówno przy plażach, w wąwozach, jaskiniach, czy na górskich szczytach. Bywa że są one budowane pod okolicznymi skałami, do których są jakby “doklejone”. W niektórych takich miejscach Kreteńczycy zbierają się raz na rok przy okazji lokalnego święta. Na co dzień opiekują się nimi okoliczni mieszkańcy. Najczęściej można do nich wejść, gdyż rolę zamka może pełnić np. zagięty gwóźdź. Duże monastyry także na ogół można zwiedzać, co jednak wiąże się z uiszczeniem stosownej opłaty oraz z koniecznością zachowania reguł skromnego stroju. Na terenie klasztorów czasem można robić zdjęcia, a czasem nie. Zasady ustalają mnisi. Warto też wiedzieć, że każdy klasztor ma ustalone godziny wstępu dla odwiedzających. Jeśli będziecie mieli w planach zwiedzanie takiego miejsca sprawdźcie koniecznie najpierw godziny otwarcia. TOP 12 popularnych miejsc na Krecie Kreta jest dość dużą wyspą, więc ciekawe i piękne miejsca są rozrzucone praktycznie na całej jej powierzchni. Jeśli wybieracie się tam po raz pierwszy trudno jest wybrać i zobaczyć wszystkie najważniejsze atrakcje. Ich dostępność jest też ograniczana przez lokalizację Waszego hotelu oraz czas i środki finansowe, jakie chcecie przeznaczyć na zwiedzanie. Wypożyczenie samochodu na kilka dni oznacza, że wybierając cele podróży należy przeprowadzić ostrą ich selekcję. Aby nie zagubić się w gąszczu możliwości wybraliśmy 12 różnych najważniejszych i najchętniej odwiedzanych miejsc położonych na całej wyspie. To must-see oczywiście nie oznacza, że podczas jednego wyjazdu trzeba zobaczyć wszystkie te miejsca. Top 12 to tylko podstawa, inspiracja i ułatwienie do zaplanowania swoich wakacji. My proponujemy wybrać te miejsca, które położone w niewielkiej odległości od hotelu. Dodatkowe propozycje mniej popularnych i mniej znanych miejsc znajdziecie na naszej mapie i w indeksie ciekawych on stale przez nas uzupełniany, tworzymy go na podstawie swoich doświadczeń. Piesze szlaki na Krecie Oprócz pięknych plaż oraz starożytnych zabytków na wyspie jest mnóstwo wąwozów oraz górskie szlaki, które przyciągają osoby preferujące aktywny wypoczynek i piesze wędrówki. Spora część szlaków jest relatywnie łatwa, inne mają zróżnicowany stopień trudności, a niektóre są bardzo trudne i niebezpieczne. Do tych ostatnich miejsc jeśli nie macie stosownych umiejętności oraz przygotowania sprzętowego nie należy chodzić. Namawiamy do tego aby wybierając się w teren dobrze przygotować się dobrze nawet do pozornie łatwych przejść. Może się zdarzyć, nawet w przypadku często uczęszczanych miejsc, że to co miało być prostą i przyjemną wycieczką kończy się zupełnie inaczej. Niezbędne jest dobre trekkingowe obuwie, woda, nakrycie głowy, prowiant, krem przeciwsłoneczny. Jeśli szlak jest mało uczęszczany (albo wcale) niezbędna będzie dobra mapa terenu (Avenza, Anavasi), GPS z mapą np. Locus Map, naładowany power bank. Telefon komórkowy może nie mieć zasięgu, trzeba o tym pamiętać i wychodząc na szlak zostawić w hotelu/pensjonacie informacje dokąd się wybieracie i kiedy planujecie powrót. Kreteńskie góry oraz inne szlaki są wymagające i mogą być niebezpieczne, a letnie słońce jest bezlitosne. Po prostu trzeba o tym pamiętać. Więcej informacji na ten temat można przeczytać w tym artykule. Kreta administracyjnie Kreta (gr: Κρήτη) to największa grecka wyspa i piąta co do wielkości wyspa Morza Śródziemnego. Mimo silnych więzi, jakie łączą Kretę z Grecją kontynentalną wyspa ta do dnia dzisiejszego zachowała swój odrębny dialekt językowy oraz lokalne tradycje kulturowe. O odrębności niech świadczy również to, że większość mieszkańców zapytanych o pochodzenie w pierwszej kolejności powie, że są Kreteńczykami, a dopiero potem określą się jako Grecy. Podział administracyjny W wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej w 1987 roku Kreta została wydzielona jako jeden z 13 regionów Grecji. Kolejna reforma administracyjna przeprowadzona w 2011 roku zmniejszyła liczbę regionów do 7, jednak utrzymany został status Krety jako odrębnego regionu. Największym miastem tej wyspy jest Heraklion, który pełni również funkcję stolicy. Kreta podzielona jest na cztery nomosy (prefektury): Chania, Rethymno, Heraklion oraz Lasithi (ze stolicą w Agios Nikolaos). Od stycznia 2011 roku funkcję gubernatora tego regionu pełni Stavros Arnaoutakis (Panhelleński Ruch Socjalistyczny). Najważniejsze miasta: Heraklion (Iraklio, Candia) 131 tys. mieszkańców Chania (Hania) 53 tys. mieszkańców Rethymno 28 tys. mieszkańców Ierapetra 24 tys. mieszkańców Agios Nikolaos 19,5 tys. mieszkańców Sitia 14 tys. mieszkańców Transport Loty czarterowe to dosyć wygodny i najczęstszy sposób podróżowania na Kretę. W chwili obecnej najpopularniejsze firmy realizujące tego typu połączenia z Polski to: Aegean Airlines Enter Air Travel Service Ellinair Ryanair Ruch lotniczy na Krecie obsługiwany jest przez trzy lotniska, przy czym tylko dwa największe obsługują główny ruch spoza terytorium Grecji. Najważniejsze lotniska Krety to: Międzynarodowe lotnisko im. "Nikosa Kazantzakisa" w Heraklionie (Κρατικός Αερολιμένας Ηρακλείου, "Νίκος Καζαντζάκης") Międzynarodowy Port Lotniczy im. w Chanii Port lotniczy w Sitia (Pas startowy o długości ok 2km, wykorzystywany głównie do obsługi ruchu lokalnego). Od 2016 roku lądują tu też wybrane linie spoza terytorium Grecji. Od dłuższego czasu rozważana jest również budowa nowego międzynarodowego portu lotniczego w miejscowości Kastelli (obok istniejącego już lotniska wojskowego). Ze względu na problemy z finansowaniem, a co za tym idzie również kłopotami z pozyskaniem dofinansowania z środków Unii Europejskiej, inwestycja ta znajduje się jedynie w sferze dalekosiężnych planów. Osoby które chcą się jednak dostać na Kretę wraz z własnym samochodem będą musiały skorzystać z pośrednictwa promu. Obecnie najczęściej wybierane połączenia to rejsy z Włoch (Wenecja) oraz kontynentalnej Grecji (Pireus). Dominującą rolę w obsłudze tego rodzaju transportu odgrywają porty położone w Heraklionie oraz w Chanii (Souda). Najpopularniejsi armatorzy operujący na tych trasach to: Hellenic Seaways ANEK Lines Minoan Lines Superfast Ferries Przykładowe oferty wypoczynku na Krecie Oczywiście to nie wszystkie oferty wypoczynku na Krecie. Znacznie więcej znajdziecie bezpośrednio na portalu Data publikacji: 2016-07-08 Data modyfikacji: 2022-06-26 Wszystkie treści i zdjęcia występujące w serwisie są naszą własnością. Wykorzystanie ich w dowolnej formie wymaga pisemnej zgody autorów.
Aby zwiększyć swoje szanse na odnalezienie pand, postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami: Poruszaj się powoli i ostrożnie, aby nie przegapić żadnych pand, które mogą być ukryte w bambusie. Słuchaj dźwięków, które wydają pandy, takich jak kichanie czy warkocze. Pomogą ci to zlokalizować te stworzenia. Użyj opcji wideo w
Kret to bardzo ciekawe stworzenie, nie zawsze mile widziane w przydomowym ogrodzie. Należy do ssaków owadożernych, jego pokarm stanowią dżdżownice,… Ciekawostki z życia kretaCo stanowi posiłek kreta?Czy krety są chronione przepisami prawa?Jakie domowe sposoby na kreta warto wykorzystać?Jak pozbyć się kreta z ogrodu kiedy nie mamy czasu? Kret to bardzo ciekawe stworzenie, nie zawsze mile widziane w przydomowym ogrodzie. Należy do ssaków owadożernych, jego pokarm stanowią dżdżownice, owady oraz ich larwy. Zamieszkuje głównie północne obszary Europy i Azji. Zanim zaczniemy na dobre prowadzić walkę z tym zwierzątkiem warto poznać jego zwyczaje i styl życia. Najpierw wroga trzeba poznać. Następnie dobrze przemyśleć jak pozbyć się kreta ze swojego terenu. Ciekawostki z życia kreta To małe stworzenie niestety pozbawione jest możliwości widzenia, ponieważ całe swoje życie spędza pod powierzchnią ziemi. Dzięki silnym łapom w kształcie łopat tworzy kilometry podziemnych tuneli, tam organizując swoje życie. Idealny wręcz słuch i zmysł czucia sprawia, że kret z łatwością wyszukuje swoje potencjalne pożywienie. Dla człowieka wyczulone zmysły to niestety zła wiadomość. Bardzo trudnym zadaniem jest złapanie kreta na swojej działce. Co kilka godzin te urocze stworzenia usuwają ziemię z tuneli tworząc kretowiny na powierzchni gruntu. Uprzykrzając życie ogrodnikom narażają się na niechlubne miano niszczycieli trawników i przepięknych rabat. Całe lato tworzą podziemne gniazda, w których zbierają pożywienie na zimę. Nie zasypiają jednak, prowadzą aktywny tryb życia głęboko pod ziemią. Krety nie przepadają za towarzystwem, stąd na jednej działce zazwyczaj mieszka jeden osobnik, pod warunkiem, że nie jest to okres wiosenny, kiedy samice rodzą około 6 młodych potomków. Największa aktywność tego ssaka przypada na godziny poranne i właśnie wtedy właściciele maja okazję pozbyć się nieproszonego gościa. fot. Jakie są najlepsze domowe sposoby na kreta ? Co stanowi posiłek kreta? A może warto pogodzić się z tym miłym osobnikiem? Sposobów na skuteczne pozbycie się kreta jest wiele, ale czy nie warto zastanowić się nad dobrymi stronami posiadania kreta na swojej posesji? Ze względu na miejsce zamieszkania oraz sposób życia może stać się naszym przyjacielem. Dietę tego osobnika stanowią często szkodniki roślin, z którymi bezskutecznie próbujemy walczyć. Krety uwielbiają: larwy chrabąszczy, dżdżownice, żaby, ślimaki, drutowce, pędraki. Ilość pokarmu, jaką zjada przeciętny kret znaczenie przekracza jego wagę, więc w ciągu dnia może zniszczyć szkodniki, które podjadają trawnik czy rośliny. Dodatkowo, kret nie zjada roślin. Niestety podczas kopania tuneli często uszkadza ich podziemną część. Czy krety są chronione przepisami prawa? Prawo reguluje kwestie ochrony kreta. Jak się pozbyć kreta z działki jeśli zgodnie z prawem jest on objęty częściową gatunkową ochroną. Pomimo jego zasług związanych ze zwalczaniem szkodników wielu ogrodników nie chce kopców na działce, zniszczonych rabat, czy warzywników. Na szczęście istnieje wiele sprawdzonych zgodnych z przepisami sposobów, które warto wypróbować na swojej działce. Ważne, aby być cierpliwym i nie zrażać się niepowodzeniami. Często walka z kretem trwa latami a gdy uda nam się pozbyć jednego z nich, po kilku tygodniach a czasem nawet dniach pojawia się następny. fot. Czy zastanawiałeś się kiedyś jak się pozbyć kreta z ogrodu ? Jakie domowe sposoby na kreta warto wykorzystać? Jeśli decyzja o zastosowaniu domowych sposobów na kreta zapadła można przejść do działania. Najczęściej wymieniane skuteczne metody na kreta prezentowane na forach internetowych to: samodzielne wyłapywanie kretów, systematyczne odstraszanie, świece dymne, odstraszacze akustyczne, stosowanie roślin, których zapachu krety nie lubią, siatki na gryzonie, pułapki na krety. Najskuteczniejszym sposobem pozbycia się nieproszonego gościa z ogrodu jest krzesełko, łopata, wiadro i dużo cierpliwości. Ten skuteczny sposób na kreta opisywany na forum jest najefektywniejsza metodą. Należy cierpliwie rozsiąść się na krzesełku i czekać aż stworzenie zacznie tworzyć kopce. Bezszelestnie zbliżyć się do kretowiny i szybkim ruchem wykopać zwierzątko, umieścić we wiadrze i wywieźć daleko poza granice działki. Takie działanie wymaga cierpliwości, ale przy odrobinie wprawy z każdym kolejnym krokiem będzie łatwiej. fot. Nie jeden działkowiec zadawał sobie to pytanie, mianowicie jak pozbyć się kreta z działki raz na zawsze ? Jak pozbyć się kreta z ogrodu kiedy nie mamy czasu? Warto udać się do sklepu ogrodniczego i skorzystać z oferty gotowych produktów. W szerokim asortymencie można znaleźć świece dymne, które wypłoszą szkodnika swoim zapachem oraz odstraszacze akustyczne, których dźwięk jest dla zwierzęcia nie do zniesienia. Koniecznie należy umieścić na rabatach i trawnikach odstraszacze w postaci wiatraczków lub samodzielnie wykonanych hałasujących przedmiotów. Ogrodnicy na forach internetowych tłumaczą jak pobyć się kreta za pomocą pułapki. Aby ta metoda zadziałała należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Obowiązkowo należy stosować rękawiczki ponieważ z racji wyczulonego węchu zwierzę nie zbliży się do zamontowanej pułapki, wręcz ominie ją szerokim łukiem. Miejsca chętnie odwiedzane przez krety można obsadzić roślinami, których nie tolerują. Sprawdzi się czosnek, bazylia, aksamitki czy komosa. Wydzielany przez nie zapach odstrasza kreta. Często przezorni właściciele już na etapie budowy, wiedząc jak trudno jest pozbyć się kretów, stosują siatki i podmurówki wokół swojego terenu. Idealna opcja, niestety koszt inwestycji jest wysoki i często nieosiągalny dla przeciętnego właściciela domku. Co zrobić kiedy kret nie daje nam spokoju? Mamy dwie opcje, zaprzyjaźnić się lub toczyć nieustanną walkę o swoje miejsce.
Ośrodek narciarski Szwajcaria Bałtowska – trasy, wyciągi. Co warto wiedzieć? Czeski Raj – atrakcje, zamki, skalne miasto, jaskinie i najlepsze szlaki. Czeska Szwajcaria to jedno z najpiękniejszych miejsc w Czechach. Do jej atrakcji należy m.in. malowniczy Wąwóz Edmunda.
4 kwietnia 2021 Kret należy do ssaków. Żywi się owadami, larwami, pierścienicami, a dorasta do zaledwie kilkunastu centymetrów. Jego największą umiejętnością jest kopanie podziemnych korytarzy w zawrotnym tempie. Problem w tym, że często robi to w naszych ogródkach i na naszych podwórkach, gdzie sieje spustoszenie. Jak pozbyć się kreta z ogrodu? Oto moje doświadczenia z kilkumiesięcznej walki. Moja przygoda z kretem zaczęła się we wrześniu 2019. Przetestowałem wiele metod – nie znajdziecie tutaj bajek, tylko opiszę wam, co działa, a na co nie powinniście tracić czasu i kasy. Oto sposoby na to, jak skutecznie pozbyć się kreta, które przetestowałem. Na początek ważna informacja: zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 7 października 2014 r. ( poz. 1348) krety są pod ochroną. Nie dotyczy to jednak prywatnych działek czy ogrodów. Nie będę cię zanudzać tym, jakim pożytecznym zwierzęciem jest kret – o tym pewnie już się naczytałeś. Sprawdź teraz, jakie sposoby na kreta przetestowałem i jakie przyniosły one efekty. Jak usunąć kreta z działki? Zalanie wodą – wszystko zaczęło się od domowych sposobów, które mi polecano. Pierwszym była próba wypłoszenie kreta poprzez zalanie jego tuneli wodą. Zastanawiało mnie, jaki to ma sens, bo przecież przy dużych ulewach woda i tak się tam dostaje, ale spróbowałem. Efekty oczywiście zerowe. Wielokrotnie próbowałem podlać wodą kopce, w jednym przypadku nawet w dosłownie 30 sekund po pojawieniu się kretowiska. Dało to jedynie tyle, że wylałem niepotrzebnie dziesiątki litrów wody. Cóż, to nie pomagało, więc przeszliśmy do kolejnej metody. NIE DZIAŁA. Pety papierosów – kolejna propozycja wyglądała już na taką, która mogła przynieść sukces. Wiele poradników dotyczących tego, jak zwalczyć kreta, rekomendowało wykorzystanie do tego petów. Zbieraliśmy je i zrobiliśmy tak jak sugerowano – dokopaliśmy się do korytarzy, nasypaliśmy pety i przysypaliśmy wejście do kretowiska. Efekt zerowy. Druga dobra rada sugerowała, żeby najpierw wrzucić pety, a następnie korytarz zalać wodą, żeby pety dostały się głębiej. Ten sposób na kreta również okazał się nieskuteczny. NIE DZIAŁA. Sierść – ponoć kret nienawidzi psiej czy kociej sierści. Jej zapach potrafi tak irytować twórcę kretowisk, że szybko opuści on miejsce, w którym musi wąchać zapach sierści. Co ciekawe, w sieci możesz nawet kupić sierść tych zwierząt w woreczkach – nie musisz jej zabierać od swojego zwierzaka. Cóż, przetestowaliśmy. Nie przyniosło to żadnego efektu. Niektórzy sugerowali nawet to, że nie mają kreta, bo po ich podwórku biega pies. Na to nie mogliśmy sobie pozwolić, poza tym znam wielu posiadaczy tych zwierząt, którzy również nie mogli sobie poradzić z kretem. NIE DZIAŁA. Odstraszacz kretów – kiedy już wiedzieliśmy, że żaden darmowy sposób na kreta nie przyniesie efektu, zaczęliśmy szukać gadżetów, które miały pomóc sobie poradzić z naszym problemem. Oczywiście znaleźliśmy setki rozwiązań, a sprzedający każde z nich twierdził, że to właśnie jego propozycja jest najlepsza i na 100 proc. odstraszy kreta. Kupiliśmy w Castoramie 2 takie bzyczki. Koszt: 80 zł. Umieściliśmy w dwóch korytarzach. Sprzęt miał generować taki hałas, którego kret nie toleruje – powinien natychmiast zrezygnować z kopania w okolicy. Efekt? Kret wykopał sam kretowisko dokładnie tam, gdzie znajdował się bzyczek. Fakt, generował on nieznośny hałas, ale nieznośny głównie dla domowników 😉 Kret to miał to… Co gorsze – sprzęt działa na baterie, które wystarczają na ok. 2 tygodnie. NIE DZIAŁA. Karbid – no to kolejny wydatek. Kupiłem karbid. Zapłaciłem za jedną puszkę 40 zł. To już wyglądało dosyć poważnie. Producent twierdzi, że to stary i pewny sposób na to, jak wykurzyć kreta. Więc sprawdziliśmy. Co ciekawe – w opisie produktu nie ma słowa na temat kreta, więc to takie mało oficjalny sposób. Ale cóż, sprawdziliśmy. Jak to działa? Kiedy pojawi się kopiec, to trzeba dokopać się do korytarza, następnie wsypać trochę karbidu, zalać wodą i dalej dwie opcje. Albo zasypać wejście do tunelu, albo położyć na wejściu np. nieco trawy, żeby były przewiew. Testowałem obie metody. Robiłem tak z każdym kretowiskiem, które pojawiło się przez około miesiąc. Efekty zerowe – jak kret kopał, tak robił to dalej. NIE DZIAŁA. Jeśli chcecie przetestować, to macie go TUTAJ. Granulat na kreta – po kolejnych niepowodzeniach w markecie kupiliśmy kolejne cudo. Na szczęście kosztowało kilkanaście złotych, więc potraktowaliśmy to jako kolejny test. Jak to działa? Znajdujesz tunel, nasypujesz do niego granulatu i oczywiście ma on spowodować, że kret zniknie. Niestety, ale nie znika. Testowaliśmy przez ponad 2 tygodni i sypaliśmy to do każdego kopca, jaki powstał. Nie przyniosło to choćby minimalnego efektu. NIE DZIAŁA. Jeśli chcecie przetestować, to macie ten produkt TUTAJ. Odstraszacz solarny – no i na koniec, po miesiącach bezsilności… Tym razem większy wydatek, bo jednak odstraszacz solarny kosztował nas 80 zł. Wystarczył jeden na około 350 metrów działki. Co najlepsze – w instrukcji nie ma ani słowa o krecie. Pierwszy plus rozwiązania jest taki, że odstraszacz nie wymaga baterii – jest solarny, wystarczy słoneczko. Wybiera się tylko pokrętłem, jaki rodzaj hałasu ma generować i na tym zadanie się kończy. Cóż, kret zniknął po kilku dniach, jak ustawiliśmy to na podwórku. Od tej pory minęły ponad 3 miesiące i go nie ma. Nie mogę dać 100 proc. gwarancji, że to efekt tego sprzętu, a nie efekt przypadku, ale wychodzi na to, że to jedyny sposób na to, jak wygonić kreta, który działa. Minusem sprzętu jest to, że generuje uciążliwy dźwięk, ale to działa na ruch, więc kiedy korzystamy z podwórka, to po prostu to wyłączamy. Od długiego czasu mamy święty spokój z kretami. Gdyby coś się zmieniło – na pewno napiszę. DZIAŁA! Jeśli chcecie sprawdzić, to KUPCIE TUTAJ, to strona sprzedającego, od którego kupowałem, ale widzę, że nie zawsze jest dostępny ten sam. Aktualizacja – początek kwietnia 2021 😉 Pół roku po tym sukcesie kret wrócił 😉 Tym razem nie reagował na odstraszacze. Byliśmy trochę bezsilni, ale i tym razem udało się znaleźć sposób na to, jak usunąć kreta z ogrodu. Obraliśmy inną strategię. Pozwoliliśmy mu się rozbestwić i wykopać tyle kopców, ile wlezie. Było ich mnóstwo. Odstraszyć kreta udało się w sposób następujący: do wszystkich kopców trafił w tym samym momencie karbid. I chyba rzeczywiście w momencie nasz szkodnik mógł zwariować, bo gdzie się nie kierował, to pojawiał się ten sam zapach. Prawdopodobnie to skuteczny sposób na to, jak pozbyć się kreta z działki. Tym razem nie sądzę, aby to był zbieg okoliczności. Nie ma go od ponad 2 miesięcy. Jeśli macie inne skuteczne sposoby na to, jak wytępić kreta, to dzielcie się nimi 😉 Zobacz Również Komentarze
Аφоλኙዢիп ւокораփፊճ πарዛкоնኘфуОцу ፅуχуዋፈቲ
Яж υκէዬխхιЛօሙዔτипաπը ፋад θбре
Ոхեслυбаν ጆошοлипиТяηօհипυщ խμиχ ар
Ուщапէኚ αсոጊыկ υмиςቮвафፄж уճи ևмθзюչу
Ωбቻ ижовещис пуኝևщօτοРаш ыфиγогюηяሳ
Obecność kreta świadczy o jakości gleby – krety budują tunele tylko w glebach o wysokiej jakości, żyznych i bogatych w substancje odżywcze; Zarówno krety, jak i nornice spulchniają glebę, tworzone przez te ssaki tunele napowietrzają ziemię i chronią przed zaleganiem wody; Kreta to nie tylko piękne plaże, zabytkowe miasteczka czy wysokie góry. Kreta to także wąwozy, a jest ich na tej wyspie kilkadziesiąt. Są wąwozy krótkie, jak Wąwóz Topolia, mający jedynie 1,5 km długości, ale są też i znacznie dłuższe, jak Samaria - około 18 km długości. Niektóre z nich są szerokie, a niektóre niezwykle wąskie. Niekiedy da się przejechać przez nie samochodem, w większości trzeba jednak pokonać pieszo, a i zdarza się, że trzeba wskoczyć od czasu do czasu do zimnej wody. Większość z wąwozów przebiega w kierunku północ-południe i kończy się przy Morzu Libijskim. Ale nie wszystkie. Dziś opowiem Wam o moich ulubionych wąwozach, przez które miałem okazje wędrować w tym roku na Krecie ;)Wąwóz AvlakiWąwóz Avlaki znajduje się w moim ulubionym regionie Krety czyli Półwyspie Akrotiri. Żeby dostać się do tego wąwozu, trzeba dojechać do klasztoru Gouverneto i stamtąd zacząć pieszą wędrówkę. Najpierw idzie się około 15 minut do Jaskini Niedźwiedziej, a następnie mija się ją i schodzi wąskim, brukowanym traktem w głąb wąwozu. Droga do Jaskini Niedźwiedziej Zejście do Wąwozu Avlaki i widok na pobliską zatoczkę. Po kolejnych 15 minutach można dojść do najciekawszego miejsca w wąwozie. Jest nim Klasztor Kathoiko, którego historia sięga X wieku. Wtedy to Św. Jan Pustelnik, mieszkający w jednej z jaskiń, założył w tym miejscu mały klasztor, który po jego śmierci był rozbudowywany przez pustelników, ascetów przybywających w to miejsce. Mnisi z klasztoru wynieśli się w okolicach XVII wieku, kiedy to piraci często przybywali w to miejsce, by obrabować majątki klasztoru. Przenieśli się wtedy do Gouverneto, a Moni Katholiko pozostał niezamieszkały aż do dzisiaj. Fakt, że budowla jest opuszczona sprawia, że atmosfera tego miejsca jest niesamowita. W ciszy można podziwiać wyrzeźbiony z kamienia i wkomponowany w ścianę wąwozu klasztor, wybudowany w stylu bizantyjskim. Zajrzeć można do cel, dawniej zamieszkałych przez mnichów. Wrażenie też robi ogromny, kamienny most. Klasztor Katholiko Zabudowania klasztorne Z klasztoru można zejść na dno wąwozu, jednak trzeba mieć dobre obuwie, gdyż nie idzie się żadną ścieżką, a trzeba zejść po skałach. Po około 15-minutowym spacerze na północ można dojść do zatoczki, która kiedyś pełniła funkcje portu. Widać jeszcze część kamiennych zabudowań. Wąwóz Avlaki Niesamowitym plusem tego miejsca jest to, że nawet w sezonie często spotkać w tym wąwozie żywą duszę. Miejsce jest mało znane i nie przyjeżdżają tu zorganizowane wycieczki, dzięki temu można odpocząć od ludzi w trakcie sezonu. Kozy potrafią wejść praktycznie na każdą skałę ;) Z wąwozu wraca się tą samą drogą, która pod górę jest znacznie bardziej męcząca i wymagająca, dlatego trzeba mieć chociaż trochę kondycji by ją pokonać ;) Długa droga w dół (albo górę) To nie jedyny wąwóz na Akrotiri. Jest jeszcze jeden, którego przejście zostawiłem sobie na przyszły sezon, a jego ujście znajduje się w Seitan Limani, czyli Zatoce (Portach) Szatana, o której pisałem w poście o Akrotiri. Wąwóz Św. IrenyWejście do tego wąwozu znajduje się miejscowości Agia Irini (Św. Irena), która leży na drodze pomiędzy miejscowościami Chania i Sougia. Nie jest to wymagający wąwóz i przeznaczony dla niedoświadczonych piechurów. Ma on długość około 7,5 km i różnica wysokości to około 500 metrów. Przejście go zajmuje około 2,5 godziny. Wejście do wąwozu Co jest charakterystyczne dla tego wąwozu, to przede wszystkim bogata roślinność, którą się mija spacerując po nim. Co mnie szczególnie w nim urzekło to przede wszystkim piękny, stary gaj oliwny na początku wąwozu. Niezwykle wiekowe drzewa nadają fajny klimat tego miejsca. Ponadto było to jedyne miejsce, gdzie widziałem kozy kri-kri w warunkach naturalnych z odległości około 3 metrów. W Wąwozie Samaria często schodzą do turystów, jednak, jak ja tam chodziłem, to ani razu ich nie spotkałem. Stare drzewo oliwne Początek szlaku Kri-Kri zwana inaczej Carpa Aegagrus Cretica Motylek ;) Są też duże orły polujące na kri-kri ;) W najwęższym miejscu ściany tutaj zbliżają się do siebie na odległość dziesięciu metrów, czyli biorąc pod uwagę inne wąwozy na Krecie, nie jest to oszałamiająca odległość, jednak ich wysokość, to często ponad 500 metrów. Szlak przez wąwóz to część szlaku E4 Najwęższe miejsce w wąwozie W sezonie przejście tego małego kanionu jest płatne 2€ od osoby. Dzięki temu strażnicy mają fundusze na utrzymanie porządku w wąwozie. Wyjście z niego znajduje się przy Tawernie Oasis, gdzie można odpocząć, a właścicielka z chęcią pomoże w zorganizowaniu transportu do Sougia, do której jest jeszcze około 7 km. Stamtąd o godzinie 18:30 odjeżdża autobus komunikacji do Chania, przejeżdżający przez Agia Irini (dobra opcja, jeśli zostawiliście tam samochód) czy Omalos. Plaża w Sougia Wąwóz ImbrosWąwóz Imbros, to wąwóz, który jest bardzo fajną alternatywą dla Wąwozu Samaria. Długi na około 7 km nie jest zbyt wymagający. Zasłynął podczas drugiej wojny światowej, kiedy to wojska alianckie uciekały z wyspy po Bitwie o Kretę na południe do miejscowości Chora Sfakion, skąd mieli być ewakuowani okrętami. Brytyjczycy, żołnierze z Nowej Zelandii i Australii (około 20 tys. żołnierzy) po przegranej walce z hitlerowcami przedzierali się przez ten wąwóz tak, jak teraz przedziera się przez niego wielu turystów w środku sezonu letniego. Początek wąwozu Wąwóz zaczyna się w miejscowości Imbros, gdzie można przy tawernie zostawić samochód i udać się w pieszą wędrówkę. Znajduje się ona na trasie do miejscowości Chora Sfakion. Na początkowych kilometrach nie robi on najmniejszego wrażenia. Ot, zwykła ścieżka wśród wzgórz. Jednak z czasem zbliżają się one do siebie i w najwęższym miejscu ma on zaledwie niecałe 2 metry szerokości. Najwęższe miejsce w wąwozie Woda potrafi sięgać tu czasem do 1,60 m. Jakby się komuś coś stało, to osiołek chętnie pomoże ;) W sezonie wejście do wąwozu jest również płatne, a porządku w jego wnętrzu pilnują strażnicy wąwozu. W razie, gdyby komuś stała się krzywda, oferują oni pomoc w transporcie i można wąwóz opuścić na grzbiecie osiołka. Koniec wąwozu znajduje się niedaleko Morza Libijskiego, jednak często zanim się tam dotrze, to jest się zahaczony przez właścicieli tawern, którzy oprócz zimnego napitku oferują również podwózkę pick-upem na początek wąwozu za 5€. Warto skorzystać z takiej przejażdżki, gdyż wrażenia z podróży po krętych drogach na pace samochodu, prowadzonego przez szalonego Sfakiotę, będą z pewnością niezapomniane. Warto jednak ubrać kaptur na głowę, bo strasznie wieje, gdy się jedzie po górskich drogach z prędkością ponad 70km/h. Droga z Chora Sfakion na północ wyspy. Można ją pokonać na pace pick-upa ;) Wąwóz SamariaCzas na królową nie tylko kreteńskich wąwozów, ale także europejskich - Samarię - najdłuższy suchy wąwóz Europy. Suchy, bo można go przejść suchą stopą, aczkolwiek raz mi się to nie udało :) Na Omalos można podziwiać samca kozy kri-kri. Niestety w niewoli. Wąwóz Samaria, to najbardziej znany wąwóz na Krecie, a co za tym idzie, w sezonie najbardziej zatłoczony. Jego historia jest równie długa, jak historia całej Krety. Sięga czasów, kiedy do mitologia mieszała się z prawdziwym życiem. Dawniej nazwa tego wąwozu brzmiała Tarra, od rzeki, która przepływa jego dnem - Tarraeos. Taką samą nazwę nosiło również miasto na krańcu wąwozu, zbudowane pięć wieków przed naszą erą, które było wtedy niezwykle popularne i posiadało nawet swoją własną monetę. Podobno miasto Taras we Włoszech było ówczesną kolonią owego miasta Tarra. Szczególny rozkwit miasta i wąwozu przypadał na czasy panowania rzymskiego. Zejście do Samarii Dzisiejsza nazwa wąwozu pochodzi od egipskiej ikony Św. Marii znalezionej w tym miejscu. Specjalnie dla niej wybudowana została kaplica i wąwóz przejął jej nazwę, która z czasem przekształciła się w Sia Maria, aż końcu w Samaria. W czasach okupacji weneckiej w wąwozie, około roku 1319, ukrywała się rodzina Skordilis. Zabili oni dowódcę garnizonu weneckiego i jego straż. Powodem była obraza pięknej, legendarnej, jasnowłosej Chrysomaloussy, której to owy dowódca uciął mieczem jej długi warkocz, gdy ona spoliczkowała go, karcąc za próbę pocałunku na ulicy. Przez siedemnaście miesięcy armia wenecka atakowała wąwóz, a mieszkańcy Sfakii dostarczali uciekinierom żywność. Ostatecznie piękna Chreyssomalussa umarła z żalu i pochowana została obok swojego narzeczonego w wąwozie. Koń strażnika Samarii W czasach panowania turków na wyspie, mieszkańcy Sfakii i innych części Krety również szukali schronienia w Samarii. W latach 1935-40 generał Mandakas i inni rewolucjoniści także ukrywali się tutaj. Ponadto w czasie II Wojny Światowej grecki rząd przekraczał kanion, kierując się przez morze do Egiptu. Natomiast w czasach okupacji niemieckiej ruch oporu zrobił sobie z tego miejsca kryjówkę i bazę wypadową na inne tereny wyspy. Wejście do wąwozu znajduje się na płaskowyżu Omalos, w tym samym miejscu, gdzie zaczyna się szlak na Gingilos. Spacer zaczyna się od Xyloskalo czyli Drewnianych stopni, prowadzących w dół wąwozu. Po około godzinnym zejściu wzdłuż pionowej ściany dochodzimy do koryta rzeki i następnie idziemy obok niej. Od czasu do czasu zmieniając stronę, przeskakując po kamieniach by przeciąć rzekę. Mijamy po drodze kaplicę Agios Nikolaos pod długowiecznym, olbrzymim cyprysem. Niektórzy twierdzą, że w starożytności było tu sanktuarium dedykowane Apollo lub Dianie. Przechodzimy obok starych bastionów obronnych przed Turkami, a schodząc w głąb Samarii możemy dostrzec dwa inne wąwozy - Sideropoulo i Kalokabos. Ten drugi zaczyna się w sercu Lefka Ori i szlak jest zbudowany na niebezpiecznych urwiskach oraz trudno go znaleźć, więc można go zwiedzać tylko z przewodnikiem. Wejście do opuszczonej wioski Wioska Samaria W połowie wąwozu dociera się do opuszczonej wioski Samaria. Ludność z niej została przesiedlona w 1962, kiedy to powstał tutaj Park Narodowy Lefka Ori. Obecnie zabudowania w wiosce pełnią rolę domów mieszkalnych dla strażników parku, punktów medycznych czy domów gościnnych dla naukowców. W tym roku było pewne wydarzenie, które na pewno zapamiętają uczestnicy jednej z wycieczek do wąwozu. Otóż na skutek załamania pogody w wąwozie zostało uwięzionych 70 osób. Nie mogli oni kontynuować podróży przez najwęższe miejsce w wąwozie na skutek spadających skał, ani nie mogli już zawrócić, gdyż była późna godzina, więc musieli nocować w opuszczonej wiosce wraz ze strażnikami. Niesamowite przeżycie i żałuję, że mnie ono nie spotkało :( Żelazne Wrota Przejście przez Żelazne Wrota Końcówka szlaku Idąc dalej, dochodzimy do głównej części wąwozu, gdzie ściany zbliżają się do siebie na niezwykle bliską odległość. W najwęższym miejscu jest 3,5 metra szerokości, a skały Ksylo Portas (Żelaznej Bramy) mają ponad 300 metrów wysokości. Człowiek w tym miejscu czuje się naprawdę malutki. Przez bramę przechodzi się po skałach lub drewnianych kładkach. Cały czas towarzyszy nam szum strumienia, który pędzi koło nas z zawrotną prędkością na południe w stronę Morza Libijskiego. Kamienny most w Agia Roumeli Kto ma ochotę, to może po przejściu wąwozu wejść na wzgórze do ruin zamku, skąd rozciąga się piękny widok na Morze Libijskie. Gdybym miał okazję, to z chęcią robiłbym się tam z namiotem ;) Na koniec dochodzi się do wioski Agia Roumeli, która to była głównym miejscem ataków podczas panowania Turków. W 1866 roku trzy tureckie statki bombardowały wioskę, budynki, gdzie chroniły się kobiety z dziećmi. Trzykrotnie próbowali zająć ową wioskę, ale za każdym razem im się to nie udawało, nawet jak sprowadzili 1500 Albańczyków. Rok później Omer Pasha wylądował w pobliżu wioski z czterotysięczną armią, ale nie udało mu się zająć wąwozu z zabarykadowanymi Grekami, więc podpalił Agia Roumeli. Wąwóz Aradena, widziany z promu do Chora Sfakion Obecnie w wiosce znajduje się kilkanaście domów, kilka hoteli i tawern. Trudy przejścia wąwozu można zmyć w zimnym Morzu Libijskim, a wydostać się stąd można jedynie promem, który odpływa codziennie do Paleochory lub Chora Sfakion, gdzie czekają już autobusy komunikacji, jadące do Chania. Wąwóz Św. AntoniegoNa koniec tego jakże obfitego w zdjęcia posta opowiem Wam o Wąwozie Św. Antoniego. Wąwozie, którego przejście sprawiło mi największą frajdę. Wejście do wąwozu Żeby się do niego dostać, trzeba się udać w stronę miejscowości Patsos, około 20 km na południe od Rethymno. Przejście całego wąwozu w jedną stronę zajmuje około godziny, więc nie jest to długi wąwóz. Wąwóz widziany z punktu widokowego Większą część szlaku idzie się po zacienionym terenie. Wejście jest przy dużej tawernie, w której organizowane są bardzo często duże imprezy, jak np. wesela (a wesela na Krecie potrafią być naprawdę duże). Najpierw schodzi się do malutkiej cerkiewki św. Antoniego, znajdującej się w małej grocie. Została ona odkryta przez archeologów w XIX wieku, jednak znaleźli oni świadectwa kultu tutaj sprzed czasów chrystusowych, a nawet około minojskich. Spod świątyni możemy udać się na punkt widokowy, skąd rozpościera się widok na część wąwozu. Nie oddaje on jednak tego, co nas czeka, gdy zejdziemy w dół i pójdziemy w dalszą drogę. Całe przejście przez ten mały kanion odbywa się pomiędzy wysokimi ścianami. Idzie się praktycznie cały czas w dół, ale nie po jakiejś wydeptanej ścieżce. Szlak jest delikatnie oznakowany, ale przez jego większą część idzie się po skałach i wielkich głazach. Bardzo często w asekuracji pomagają liny czy drewniane drabinki i właśnie to czyni ten wąwóz niezwykle atrakcyjny. Często musisz używać rąk, by go pokonać. Po takich głazach trzeba się czasem wspinać ;) Najlepsze jest jednak to, że na początku sezonu lub też po bardziej ulewnych dniach po dnie wąwozu płynie rzeka, przez co jest dużo wodospadów, które trzeba również pokonać. Czasami trzeba po prostu wskoczyć do wody, która sięga do klatki piersiowej i płynąć, by dotrzeć do kolejnej części szlaku. Gdy ja pokonywałem ten wąwóz, był akurat sierpień i nie padało od jakiegoś miesiąca, w związku z czym rzeki w wąwozie nie było, tylko o czasu do czasu pojawiał się nikły strumień. Nie było jednak potrzeby by zanurzać się w wodzie. Moja koleżanka była natomiast pod koniec września u Św. Antoniego i część wąwozu... przepłynęła :D Na końcu wędrówki czeka nas droga górska, która oddziela wąwóz od Jeziora Amari Dam. Sztuczny zbiornik retencyjny jest siedliskiem różnego rodzaju flory i fauny, ale zasłynął przede wszystkim w zeszłym roku, kiedy to w jego wodach pojawił się... krokodyl. Nikt nie wie, skąd on się tam wziął. Prawdopodobnie ktoś go sobie na Kretę sprowadził za młodu, a potem, gdy ten zaczął rosnąć, to go wypuścił do jeziora. Początkowo żywił się małym ptactwem, a gdy urósł zajadał się kozami i owcami. Próbowano go bezskutecznie złapać i otrzymał jedynie imię od lokalnej społeczności - Syfis. Ostatecznie nie przeżył bardzo srogiej jak na ten klimat zimy i w marcu tego roku odnaleziono jego ciało. Mieszkańcy jednak o nim pamiętają i stał się nawet ikoną okolicy. Początek Jeziora Amari Dam Żeby się stąd wydostać, to albo trzeba zadzwonić po taksówkę (jeśli się wcześniej z kimś nie dogadałeś na przyjazd w to miejsce) albo pójść z buta do najbliższej miejscowości, do której blisko wcale nie jest i może Ci to zająć więcej czasu niż przejście samego wąwozu. Ja jednak polecam drogę w druga stronę i wspinaczkę na początek wąwozu. Znowu musisz się wtedy zmierzyć z wielkimi głazami i skałami. Gdy już pokonasz Antoniego, to możesz zjeść niezły obiad w tawernie i wrócić spokojnie do domu lub pojechać na drugą stronę jeziora na tamę, wybudowaną w 2008 roku, która odgradza je od okolicznych miejscowości. Widok z tamy na Jezioro Amari Dam To nie są wszystkie wąwozy, po jakich chodziłem. Jest ich znacznie więcej, ale te zdecydowanie są najlepsze. Na przyszły rok zostawiłem sobie jednak kilka do przejścia, w tym Wąwóz Aradena, którego przejście jest ponoć również niesamowite. Ponadto nad tym wąwozem przerzucony jest most, wybudowany w latach 80-tych XX wieku, z którego organizowane są skoki na bungy. Spada się wtedy przywiązany do liny 138 metrów w głąb kanionu. 52ybTV. 240 189 125 14 123 461 38 348 338

jak znaleźć gniazdo kreta